JINHA
 
HABER MERKEZİ - Sakinelerden Zilanlara, Nesrinlerden Delilalara, Hayriye Hüdaverdi'den İsmet Gezici'ye kadar Kuzey Kürdistan'ın Kürt kadın direnişçileri tarihin hiçbir sayfasında zulme boyun eğmediler. Son 40 yılda eril zihniyetin tüm baskı politikalarına karşı direnişlerini yükselterek devam eden Kürt kadınları, bu gün özyönetim ilanlarıyla birlikte tarihin en görkemli direnişini sürdürüyor. 
 
Eril zihniyetin tüm baskı politikalarına karşı Kuzey Kürdistanlı kadınlar, tarihten aldıkları kadın direniş geleneğini günümüze kadar sürdürdü. Kendi dilini ve kültürünü rahatça yaşamak isteyen, kadının da yaşamın birçok alanında irade olarak görülmesini isteyen, halkların barışçıl bir ortamda, huzur içinde yaşabilmesi için yıllarca mücadele yürüten Kürt kadınları, elbette bunun bedelini de çok ağır ödedi ve ödemeye devam ediyor. Kürt kadınları nasıl ki 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nde Diyarbakır zindanının baş celladı Esat Oktay Yıldıran'ın insanlık dışı işkencelerine boyun eğmediyse bu gün de DAİŞ çetesine ve AKP'nin saldırına karşı da boyun eğmiyor. 40 yıllık Kürt özgürlük kadın mücadelesinin son bir yılına baktığımızda Kürt kadınlarının eril zihniyetin her türlü saldırısına karşı direnişlerini büyüttüklerini görebiliriz. Buna göre son bir yılın kronolojisinde kadınların karşı karşıya kaldığı baskı ve şiddet politikaları ve bunun karşısında kadınların özsavunma esasıyla direniş örneklerini derledik.  
 
Kadınlar 'direniş katliamlarla bitirilemez' dedi
 
PKK'nin öncü ve kurucu kadrolarından Sakine Cansız (Sara), KNK Paris Temsilcisi Fidan Doğan (Rojbîn), Avrupa Kürt Gençlik Hareketi üyesi Leyla Şaylemez (Ronahî), 9 Ocak 2013 günü Fransa'nın başkenti Paris'te Kürdistan Enformasyon Bürosu'nda katledildi. Hala faillerinin açığa çıkarılmadığı katliamın ardından, Kürt kadın mücadelesi için yeni bir direniş dönemi başladı. Kadınlar her yıl olduğu gibi 2015'in Ocak ayında da bölgenin birçok kentinde eylemler düzenleyerek, kadın direnişinin katliamlarla bitirilemeyeceğinin mesajını verdi. Paris katliamını kınamak amacıyla Mardin'in belirli noktalarına asılan "Tekoşîn bi dengê Jinê xûrt dibe" yazılı pankartlar "Örgüt propagandası" gerekçesiyle yasaklandı.
 
Arîn ve Kader adına kütüphane ve müze açıldı
 
Kobanê'de YPG ve YPJ güçleri tarafından sergilenen büyük direnişe karşı Suruç'ta aylarca nöbet tutan kadınlar, destek eylemleriyle selamladıkları direnişçileri biran olsun yalnız bırakmadı. DAİŞ çetelerinin Kobanê'ye yönelik saldırılarının ardından Suruç ve çevre sınır illerine gelmek zorunda kalan Kobanêlilere yardım kampanyaları kadınlar öncülüğünde yürütüldü. Silopi Belediyesi Viyan Kadın Dayanışması öncülüğünde pamuk toplama kampanyası kapsamında, tarlalarda dönüşümlü olarak çalışan Silopili anneler, kazandıkları paralarla aldıkları çay, şeker ve yağı Kobanêli ailelere ulaştırdı. Bunun yanı sıra Suruç'un Miseynter köyünde eski kümbet evden Arîn Mîrxan Kobanê Şehitler Müzesi ve Kader Ortakaya Kütüphanesi inşa edildi. Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Kadın Meclisi Suruç'ta Kobanêliler için kurulan Arin Mirxan çadır kentinde, kadın çadırı açtı. 
 
Roboskili kadınların yazdığı hikayeler kitaplaştırıldı
 
Roboski Katliamı'nın dördüncü yılında Roboskili kadınlar tarafından kaleme alınan hikayeler 'Roboski'de Yazdık' kitabında bir araya getirildi. Türkiye ve Kuzey Kürdistan'daki cezaevlerinde bulunan PAJK'lı tutsakların çizdiği "Tutsak fırçaları, Sakineler'in rengiyle Rojava'da özgürleşiyor" konulu 185 resim, Diyarbakır'da sergilendi. Eğitim Sen Diyarbakır Şubesi Kadın Meclisi, çocuklara yönelik istismarın önlenmesi için  "Farkında ol! Hayır de!" kampanyası başlattı. Yenişehir Belediyesi Fidanlığı'nda kalan Êzidî kadınlar, DAIŞ katliamından sonra yaşadığı travmayı atlatmaları için açılan üretim atölyelerinde çalıştı. Kadınlar, elde ettikleri gelir ile çadır kentteki tüm kadınların temel yaşam ihtiyaçlarını karşıladı.
 
DÖKH ismini KJA olarak değiştirdi
 
Kadın kimliği ve kadın bakış açısıyla yürüttüğü örgütlenme mücadelesi ile Türkiye'de birçok ilke öncülük eden DÖKH, yeni bir yapılanma için 10-11 Ocak'ta konferans düzenledi. Konferansta 40 yılık kadın özgürlük hareketi deneyimleri paylaşılarak, "Demokratik ekolojik kadın özgürlükçü" paradigmanın yaşamsallaşması için çalışma yöntemleri belirlendi. Konferansta kadınlar kongre çatısı altında örgütlenme kararı aldı. DÖKH'ün "Kürdistani ve demokratik toplum" şiarıyla düzenlediği 1. Kadın Kongresi'nde çatı örgütünün adını Kongreya Jınên Azad (KJA) olarak değiştirdi. KJA kuruluş kongresinde aldığı kararları hayata geçirmek için komisyonlar oluşturdu.
 
Kadın Politikaları Daire Başkanlıkları oluşturuldu
 
Barış Anneleri, Türkiye ve bölgenin birçok kentinde meclis çatısı altında örgütlenme çalışması yürüttü. "Barış için Öcalan'a özgürlük" imza kampanyası kapsamında kadınlar milyonlarca imza topladı. Demokratik İslam Kongresi (DİK) tarafından 2013 senesinin Mayıs ayında gerçekleştirilen kongrede alınan kadın meclisi oluşturma kararına ilişkin 'Kadın Buluşması' adı altında toplantı gerçekleştirildi. Kızıltepe'de Zuhal Zerga Esen Mezopotamya Genç Kadın Araştırma Merkezi (MEGAM-DER) açıldı. DBP'li belediyeler tarafından Kadın Politikaları Daire Başkanlığı oluşturuldu. Yaşam Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi (YAKA-KOOP), çocuk yaşta zorla evliliklere karşı bir dizi çalışma yürüttü.
 
Hêviya Jinê 8'inci, JINHA 4'üncü yılına girdi
 
Kürt kadınlarının dergicilik serüvenin kilometre taşı olan Hêviya Jinê 8'inci yılına girdi. Demokratik Alevi Derneği Başkanı Hatice Çelik,  Alevi kültürü ve inancının taşıyıcısı olan kadınlar olarak öz kimliğe sahip çıkmak için daha aktif çalışma kararı aldıklarını söyledi. Diyarbakır'da istemleri dışında görev yerleri değiştirilen hemşireler yetkililer hakkında hukuki işlem başlattı. Kadınlar bölgenin birçok kentinde 'İç Güvenlik Paketine' tepki göstermek amacıyla eylem düzenledi. Jin Haber Ajansı (JINHA) da dördüncü yılına girdi. Filmmor ve JINHA ortaklığında "Kadınların Sineması, Kadınların Direnişi, Direnişin Sineması" temasıyla 13 Mart'ta İstanbul'dan yola çıkan festival sırasıyla Denizli, Muğla, Bodrum'da gösterimler gerçekleştirdi. Diyarbakır'da festivalin açılışında Gezi direnişinde kadınları anlatan 'Arkadaşımı Merak Ediyorum' adlı kısa film gösterildi.
 
DBP'li belediyeler eşitlik şartı olan CEMR'i imzaladı
 
En geniş kapsamlı yerel ve bölgesel yönetimler birliği olan CEMR'in, kadın-erkek arasında eşitliğin sağlanması için üye belediyelere sorumluluk yükleyen Avrupa Yerel Yaşamda Kadın-Erkek Eşitliği Şartı DBP'li 103 belediye tarafından imzalandı. DBP'li 103 belediye CEMR temsilcileri ve kadın belediye eş başkanların katılımı ile 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde Avrupa Yerel Yaşamda Kadın-Erkek Eşitliği Şartı'nı ortak protokolle imzalamaya hazırlanıyor. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kadın Politikaları Daire Başkanlığı bünyesinde 'Alo Şiddet Hattı' kuruldu. Sur Belediyesi ile Tüm Bel-Sen arasında TİS imzalandı. 60 belediye çalışanını kapsayan sözleşmede şiddet uygulayan erkeğin ücretinin verilmesi kararlaştırıldı. Bunun yanı sıra 8 Mart ve 25 Kasım'da kadın çalışanlar, 21 Mart Newroz Bayramı'nda da tüm çalışanlar idari izinli sayıldı.
 
Arîn Mirxan Kadın Savunma Timleri kuruldu
 
Suriçi Semti'nde DBP Genç Kadın Meclisi tarafından Kader Ortakaya Sur Genç Kadın Kültür Merkezi'nin açılışı gerçekleştirildi. Diyarbakır'da kadına yönelik her türlü saldırı ve kadın katliamlarına karşı Genç kadınlar tarafından Arin Mirxan Kadın Savunma Timleri kuruldu. Amida Kadın Danışmanlık Merkezi, fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik şiddetin tüm biçimlerine karşı farkındalık eğitimleri verdi. Mersin'de vahşice katledilen Özgecan Aslan için bölgenin birçok kentinde eylemler düzenlendi. 
 
KJA aktivisti Ceylan Bağrıyanık İmralı Heyeti'nde yer aldı
 
Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Önder, İdris Baluken'den oluşan İmralı Heyeti'ne KJA aktivisti Ceylan Bağrıyanık ta dahil edildi. Ceylan Bağrıyanık ile ilk defa kadın hareketinden bir isim İmralı'ya gitti 
 
DKY'nin startı Nusaybin'de verildi
 
Rojava kadın devrimine atfen Dünya Kadın Yürüyüşü (DKY) 4. Eylem Yılı etkinliklerinin startı Mardin'in Nusaybin ilçesinde verildi.  8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle bölgenin birçok kentinde kadınlar özsavunma ve direniş temasıyla alanlara çıktı. Syriza Milletvekili Afrodit Stampouli ve feminist kadınların yer aldığı Yunanistan ve Almanya'dan gelen heyet, Suruç'ta Kobanêli yurttaşları ziyaret etti. Parlementer Afrodit Stampouli, bütün dünya kadınlarının haklarına kavuşması gerektiğini söyleyerek, Kobanê'de gösterilen kadın direnişinin tüm dünya kadınları için bir umut haline geldiğini belirtti. 
 
KJA kadına yönelik şiddete karşı bir aylık kampanya yürüttü
 
Erkek egemen zihniyetin hakim olduğu ve kadınların sosyal hayata dahil olamadığı Muş'ta, kadınları sosyal hayata katmayı amaçlayan "Jın Mahal" adlı kadın kahvesi açıldı. Bitlis Belediyesi ve Eğitim Gönüllüleri Vakfı ortaklığında kadına yönelik şiddete karşı farkındalık yaratmak için kadın futbolcular maç yaptı. Eğitim Sen üyesi kamu emekçisi kadınlar, mobbing ve benzeri iş yerindeki yaşadıkları saldırı ve sorunlara karşı 'işyeri meclisleri' oluşturma kararı aldı. Eğitim Sen Ergani Temsilciliği Kadın Meclisi, çocuk yaşta evliliklere dikkat çekmek amacıyla "Ben çocuğum, okula gitmeyi ve büyümeyi istiyorum" konulu eğitim projesi başlattı. KJA Van bileşenleri, 'intihar' adı altında artan kadın cinayetlerine karşı duyarlılık ve farkındalık yaratmak amacıyla kadına yönelik şiddetle mücadele için bir aylık kampanya yürüttü. 
 
Jineoloji kitabı Kadın Akademisi tarafından derlendi
 
Jineoloji'ye (Kadın Bilimi) yönelik görüş ve değerlendirmeleri barındıran kitap Diyarbakır Özgür Kadın Akademisi tarafından derlendi. Jineoloji Kitabı, Aram Yayınları tarafından yakında raflardaki yerini aldı. Akademi bünyesinde oluşturulan tartışma atölyelerinde ortaya çıkan sonuçların yer aldığı kitap, kolektif kadın emeğiyle hazırlandı. Kadınların Jineoloji bilimi disiplinleri içinde konu başlıklarını ele alıp incelediği kitapta, kadın sosyal bilimi, kadın ekonomi bilimi, kadın tarihi bilimi, kadın siyaset bilimi, kadın cinselliği tarihi, kadın ve demografya vb. bilimsel dal yapılanmalarından görüşlere yer veriliyor.
 
Kaldırım ve cadde işgaline karşı kadınlar eylem düzenledi
 
Cizre Kadın Platformu üyeleri, erkeklerin kaldırım ve cadde işgalini protesto etmek için eylem düzenledi. Haftada iki kez işgal edilen kaldırımlarda oturma eylemi yapan kadınlar, "Ortak yaşam kurallarına saygı bekliyoruz" dedi. DBP Diyarbakır Siyaset Akademisi'nin 5'inci eğitim devrelerini başarı ile tamamlayan kadınlar diplomalarını aldı. PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın 66'ıncı yaş günü kutlamaları nedeniyle Halfeti'de kutlamalara kadınlar yoğun ilgi gösterdi.
 
Kadın Özgürlük Meclisi oluşturuldu
 
KJA tarafından düzenlenen Kadın Özgürlük Komisyonu, 9-10 Mayıs'ta Bilgi Üniversitesi'nde, "Demokratik Çözüm ve Müzakere Sürecinde Kadın Özgürlük Çalıştayı" gerçekleştirildi. Çalıştayın ardından Kadın Özgürlük Meclisi oluşturuldu. Batman Kent Konseyi Kadın Meclisi yürütülen savaş konseptine karşı Kadın Kürsüsü kurdu. 
 
Kadınlardan saldırılara karşı özsavunma kararı
 
7 Haziran sonrası HDP'nin başarısına karşı AKP, Kürt halkına karşı savaş konseptini devreye koydu. Konsept kapsamında DBP'li kadın belediye eş başkanları görevden alınma ve tutuklama operasyonları ile karşı karşıya kaldı. Özyönetimlerin ilan edildiği ilçelerde sokağa çıkma yasakları ilan ederek, halka yönelik saldırı ve katliamlar gerekleştirildi. Saldırı ve katliamlara kadınlar birçok ilçede özsavunma gücü oluşturdu. 
 
YDG-K zorla evlendirilen bir kız çocuğunu kurtardı
 
Özyönetim' ilanı ve Halk Meclisi ile yaşamın yeniden örüldüğü Cizre'de kız çocukları için yeni bir hayatın kapısı aralandı. Ailesi tarafından evlendirilmek istenen 17 yaşındaki Zeynep Y., durumu düğüne kısa bir süre kala Yurtsever Demokratik Genç Kadınlara (YDG-K) iletti. Olaya müdahale eden Genç Kadınlar, Zeynep'in evlendirileceği gece düğün evine gelerek kurtardı. Ailesi ile görüşülerek düğün iptal edilirken Zeynep ise yeni bir yaşama başladığı için mutlu. Çocuk yaşta evlendirilmek istemediğini belirten Zeynep, "Geleceğimi başka türlü kurmak istiyorum" dedi. 
 
Yarın: Güney ve Doğu Kürdistan'da kadınların direniş yılı
 
(mg)