JINHA

WAN - Van Büyükşehir Belediyesi'nin geçen yıl 'Alternatif ürün yetiştiriciliği' için start verdiği çalışmalar kadınların umudu olmaya devam ediyor. Bu projelerle 'Toprağa, tarıma, köye dönüşe' en iyi örnekler yaşanırken, tarlalara ekilen ürünler kadınların emeği ile boy vermeye başladı. 1990'lı yıllarda boşaltılan köylerine yıllar sonra Van Büyükşehir Belediyesi'nin "Sarımsak Ekimi Projesi" ile geri dönen 60 yaşındaki Halime Ünat'ın çabası kadınlar için hem umut, hem de önemli bir örnek teşkil ediyor.

Van Büyükşehir Belediyesi'nin geçen yıl "Alternatif ürün yetiştiriciliği" için start verdiği çalışmalar kadınların umudu oldu. Önceki yıl Van genelinde 450 dönüm alanda sarımsak ekimi yapan Van Büyükşehir Belediyesi, bu çalışmayla önemli ilkleri başarırken, sarımsak ekiminin ardından birçok kişi köylerine geri dönüş yaparak tarımla uğraşmaya başladı. Kentte ekilen bu ürünlerin tamamı kadın emeği ile boy verirken, kentte şuan yüzlerce kadın sarımsak tarlalarında kolektif bir çalışma ile ürünlerini yetiştiriyor. Bir yandan köylerde alternatif ürün yetiştiriciliği için emek veren kadınlar, kent merkezinin birçok noktasında da Büyükşehir Belediyesi'nin kurduğu seralarda yine kolektif bir çalışma ile sebze yetiştirerek hem ailelerine ekonomik bir katkı sunuyor, hem de birlikte üretimin temellerini atıyor. Van Büyükşehir Belediyesi'nin bu alanda önemli çalışmalar yaptığı ilçelerden biri de Van'ın Çatak (Şax) ilçesi'ne bağlı Arix (Usanmaz) mahallesi. "Alternatif ürün yetiştiriciliği" konusunda çok önemli çalışmalar yapan ve kentteki kadınlara ilham verecek olan kadınlardan biri de Halime Ünat. "Toprağa, tarıma, köye dönüşe" en iyi örneklerden biri olan 60 yaşındaki Halime Ünat, 1990'lı yıllarda boşaltılan köyüne yıllar sonra geri dönüş yaparak Van Büyükşehir Belediyesi'nin "Alternatif ürün yetiştiriciliği" kapsamında aldığı sarımsakları ekti. Sabah saatlerinden akşama kadar tarlada kadınlarla birlikte çalışan Halime'yi köyde bulunan herkes gıpta ile izliyor.

'Kadınların bu projelere ilgisi bizi mutlu ediyor'

Çatak Belediyesi Eşbaşkanı Evin Keve, iki yıldır topraklarının neye elverişli olduğuna ilişkin Van Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı ile birlikte çalışmalar yaptıklarını belirterek, ilk olarak bölgenin Siirt iklimine yakın olması nedeniyle "Bıttım ağaçlarının fıstık ağaçlarına dönüştürülmesi" projesini hayata geçirdiklerini söyledi. Yapılan tarımsal çalışmaların ardından halkın bu alana önemli bir ilgisinin geliştiğini aktaran Evin, özellikle sarımsak ekimine ilişkin önemli bir talebin olduğunu söyledi. Geçen yapılan sarımsak ekiminin şuan itibariyle kadınlar tarafından yürütüldüğünü belirten Evin, "Bu bölgeye çok güzel sarımsak ekimi gerçekleştirildi. Onun da bu yıl hasılatını bekliyoruz. Sanırım bir ay sonra onunda hasılatını yapacağız. Bu tür çalışmalar bizim bölgemiz için önemlidir. Bizler yıllardır kendi toprağımıza uzak kalmış bir halkız. Şuan Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Daire Başkanlığımızın verdiği desteklerle halkımızı tarıma ve kendi köyüne teşvik ediyoruz. Sarımsak ekimi, fıstık aşılaması ve ceviz ekimi gibi tarımsal faaliyetleri halkımız gördükçe onlar da talepte bulunuyor. Bölgeye 3 bin 800 ceviz fidanı verildi ve bizde bunun yanında 6 bin ceviz fidanı ekleyerek halkımıza sunduk. Cevizin yetişebileceği alanlara ağırlıklı olarak dağıttık ve hala bu dağıtım sürüyor. Bu da kadın emeğiyle hayata geçecek. Biz bundan çok büyük verim alacağımıza inanıyoruz. Çünkü geçen senede bu yönlü bir çalışmamız olmuştu ve biz verimini de aldık. Bu sene nohut ekimini de düşünüyoruz. Elde edilecek nohut da daha çok Van'a yakın bölgelere vereceğiz. Bu çalışmalar güçlü çalışmalar. Umarım bunların devamını getirir halkı da teşvik etmiş oluruz. Bu azimle de bunu gerçekleştireceğiz" dedi.

"Halime Ünat, kadınlar için çok güzel bir örnek"

Sarımsak ekimi için Halime Ünat'ı örnek gösteren Evin, "Halime annemiz Çatak ilçesinde oturuyor. Burası onun köyü ve uzun zamandır köyüne gelememiş. Bu sarımsak ekiminden sonra Halime annemiz köyüne döneceği için çok büyük bir mutluluk yaşadığını söyledi. Burası da 90'larda boşaltılan köylerden biri. Kadınlarım üretici olması onların yüzünü güldürüyor. Kadınlar bu işten memnun ve severek yapıyorlar. Toprakla uğraşmak onlara inanılmaz bir duygu veriyor. Van Büyükşehir Belediyesi'nin bu çalışması birçok kadına önemli bir örnek olacak ve kadınlar artık kendi köylerine geri dönerek üretime başlayacaktır. Kadınlardan gelen böylesi talepleri de belediyeler olarak karşılayacağız" diye konuştu.

'Kadınlar toprağa dokundukça sağlıklı olurlar'

Kadınlar için örnek oluşturabilecek çalışmaya imza atan Halime Ünat ise, yıllar sonra ilk kez geçen yıl köyüne geldiğini belirterek, Van Büyükşehir Belediyesi'nin sağladığı desteklerle tarımla uğraşmaya başladığın söyledi. Geçen yıl sarımsak ekimi yaptıklarını belirten Halime, "İnşallah güzel bir hasılat alarak herkese faydası olacak bir çalışmanın öncüsü oluruz. Uzun bir zaman sonra köyüme dönmek beni çok mutlu etti. Toprağımız çok verimli bir toprak. Ne ekersek çok güzel bir verim alıyoruz. Ben 20 yıldır köyüme uzağım ve çok hasretini çektim. Buraya dönüş yaptıktan sonra birçok sebze ekimi yaptık. Ceviz fidanlarını da Van Büyükşehir Belediyesi ve Çatak Belediyesi bizlere verdi" dedi. Tüm kadınları köylerine ve tarıma dönmeye davet eden Halime, "Devlet kadınlara 100 lira veriyor ve 'bu parayla çocuklarınıza bakın' diyorlar. İnsanın kendi toprağı ve imkanı varsa gelsin kendi ekimini yapsın o paradan daha iyidir. Kendi toprağında üç ay zorlanıyorsun ama bir yıl onun parasıyla geçinebilirsin. Kadınları tarımla uğraşmaları için çağrıda bulunuyorum. Kendi toprakları ile uğraşsınlar, üretimde bulunsunlar. Bütün kadınların toprakla buluşmasını istiyorum. Onlar toprağa dokundukça sağlıklı olurlar, gençleşirler" dedi.

Kadınlar: Toprakla buluşunca mutlu oluyoruz

Halime, köye gelip giderken birçok sıkıntı ile karşılaştığını söyleyerek, yolda sürekli aramalardan geçtiklerini ifade etti. Halime son olarak; "Kadın olarak Allahtan temennim bu savaşın bir an evvel bitmesi, bu kanın durmasıdır. Biz artık televizyonlara bakamıyoruz. Her yerde ölüm var. Analar hala ağlıyor. Umarım her şey düzelir ve herkes toprağıyla buluşur" Tarlada çalışan kadınlardan biri olan Dilşah Malgaz ise, tarımla uğraşmayı çok sevdiğini, bu proje ile birlikte kendilerine iş kapısının açıldığını söyledi. Dilşah, "Evime bir katkıda bulunmak için çabalıyorum. Çocuklarımın okumasını istiyorum. Toprakla uğraşınca mutlu oluyorum. Evimin bahçesinde de bir bahçem var onunla uğraşıyorum. Kadın olarak bu tür işlerin daha çok olmasını istiyoruz" dedi. Önümüzdeki süreçte yine, tarımsal sulama, bitkisel üretim ve hayvansal üretim için halka destek vermeye devam edileceğini duyurdu.

(dc/dk)