JINHA

MÊRDÎN - Kürdistan'a yönelik soykırım saldırıları sonucu birçok insan katledildi, kentler yakılıp, yıkıldı. Mardin, gibi turizm ile ayakta kalan tarihi şehirlerde yaşayan esnaf ise bu süreçten etkilenenler arasında. Turizmin durduğu, esnafın kepenk kapattığı ve işten çıkarmaların olduğu bu süreci sayıca az olan kadın esnafı ile konuştuk.

Devlet ve iktidar güçlerinin uyguladığı katliam, Kürdistan'da yıkımlarla devam ediyor. Her tarafı işgal etmiş olan devlet güçleri, yerli turisti de kaçırmakta. Savaş ortamından kaynaklı ise yabancı turist yok. Bu durumda en çok etkilenen otellerin ise doluluk oranı yüzde 10. Mikrofonu kime uzatırsanız uzatın ya iflas etmiştir, ya da iflasın eşiğindedir. Barış olmasını isteyen esnaf, sadece ticari kaygılarla yaklaşmamakta, gündelik yaşamlarını ve birçok halkın bir arada yaşadığı Mezopotamya topraklarındaki kardeşliğin de öldürüldüğünü düşünmekte. Kozmopolit şehirlerden olan Mardin'de turistler için hediyelik eşya satan kadın esnaf ise savaşın bitmesini ve bütün halkların bir arada yaşamlarına devam etmek istediklerini kaydediyor.

Turist gelmiyor…

Hediyelik eşya dükkanı işleten Sevcan Yılmaz, üç yıl önce üç kadınla birlikte organize sanayi bölgesinde sabun imalathanesi açtıklarını ancak savaş süreci ile büyük emekler verdikleri iş yerlerini kapattıklarını söylüyor. Yıllarca el sanatları ve tasarımcılık yapan ve iş yerinde kendi atölyelerinde ürettikleri sabunların yanı sıra ev kadınlarının evde ürettiklerini satarak onlara da istihdam sağlayan Sevcan, "Ciddi yatırım yaptık. Organize sanayide 5 çalışanın olduğu imalathanemizi beş ay önce kapattık. 'Jin' markasıyla sabun üretiyorduk. Ama bu süreçte yürütemedik. Kapatmak zorunda kaldık. Ben bu dükkânla devam etmeye çalışıyorum. Hediyelik eşya, sabun, keçe üretimi gibi ürünleri yapıp satıyoruz. Kadınlarla birlikte çalışıyorum. İşlerimiz iyiydi ama savaş süreci ve sokağa çıkma yasaklarından sonra turistte gelmemeye başladı, kimse yok. Her şey kötü gitmeye başladı" şeklinde ifade ediyor.

Savaş olmayan yerde iyi fikirdi…

"Turistler daha çok sabun ve hediyeli eşya alıyorlardı. Bundan sonra ne yapacağımızı bilemiyoruz, zordayız" diyen Sevcan, savaşın bitmesini istediklerini ve beklentilerinin bu yönde olduğunu ile getiriyor. Turizme yönelik çalıştıkları için en çok kendilerinin iş yapamaz hale geldiğini ve sürecin normale dönmesi gerektiğini vurgulayan Sevcan, "Dükkânı kapatma sürecine gireceğim neredeyse. Bütün esnaflar bu durumda. Bundan 3 yıl önce çok fazla turist geliyordu ve bende böyle bir dükkânın iyi olacağını düşündüm. Savaş olmayan bir ortamda iyi fikirdi aslında. Ama olmadı. Bu durumda devlet, bizi desteklesin dersek bile bu olmayacak zaten. Bu yaşananlar hem çalışanlar hemde işletmeciler için kötü bir durum. Ama herkes bir şekilde yaşıyor bu süreci. Savaşı kimse tercih etmez, bu savaşın bitmesini istiyoruz. Normale dönmek istiyoruz, benim beklentim budur" şeklinde kaydediyor.

Hepimiz bir olup, bu savaşı durduralım

Kadınların el emekleri ile ürettikleri takı, hediyelik eşya ve kıyafetlerin satıldığı iş yerinde çalışan Yüksel Taş da yaşadıklarını şu şekilde anlatıyor: "1 senedir burada çalışıyorum. Kadınların ürettiği ürünleri satıyoruz. Bu süreçten dolayı işlerimiz iyi gitmiyor, bu bizi de etkiledi. Umarım süreç eski haline döner ve esnafında durumu düzelir. Savaş sürecinden önce satışlarımız iyiydi. Hiç satış yapamadığımız gün kadınların, 10 veya 20 lira kazancı oluyordu. Ya da bazı günler 100 veya 200 lira kazandığımız satışlarımız oluyordu ama şimdi bir lira bile kazanamıyoruz. Turist gelmiyor, yerli halk ise işsizlikten bir parça bile ürün satın alamıyor. Benim isteğim bu savaşa bu ateşe bir tas su dökülmesidir. Hepimiz bir olup bu süreci durduralım. Barış olsun ve birlik olalım istiyoruz. Herkesin rahatça yaşamasını ve kimsenin yüreğinin yanmamasını istiyoruz. Tek isteğim, bu kanın durmasıdır."

Birlikte berber yaşayalım…

Funda Aksan da Mardin'in Midyat ilçesinde kadınların ürettiği doğal sabun ve yağların satıldığı iş yerinde çalışıyor. Yaklaşık dört yıldır bu işi yapan Funda, "Son dönemde yaşanan savaştan dolayı turizm sadece Mardin'de değil, tüm Türkiye'de bitti. Bizim işimizde turizme dayalı. Turist olmayınca satışlarımız, yüzde yüz etkilendi. Bunun zorluğunu çekiyoruz. Sürecin eskisi gibi olmasını istiyoruz, birlikte, beraber yaşayalım istiyoruz. Her şeyin tekrar eskisi gibi olmasını istiyoruz, talebimiz budur" şeklinde belirtiyor.

(ce-ea/dk)