Ceylan Eraslan-Esra Aydın/JINHA

MÊRDÎN - Bir kadın projesi olan 'doğal tarımın' ilk hasadını toplayan kadınlar, ikinci adım olarak topladıkları ürünleri erkeklerin hakim olduğu pazarda mor arabaları ile satışa sundu.

Mardin Kızıltepe Belediyesi bünyesinde çalışmalarını yürüten Nuda Kadın Merkezi Ekonomi Biriminin projesi olan "Doğal Tarım" ilk hasadını verdi. Başarıyla sonuçlanan doğal tarım projesinin ardından ikinci adımı atan kadınlar, ekonomilerini kazanmak ve erkek dünyasında kendilerine yer açmak için doğal ürünleri pazarda satışa çıkardı. Doğal tarım projesi ile kadınlar üretime dahil edilerek kendi ekonomisini kazanıyor, ekolojiye zarar vermeden toprak işleniyor. Komün kurarak kolektif çalışma yürüten kadınlar, boşaltılmış Hamzanlı köyünü seçerek, yaşam verdikleri köye dönüşleri hedefliyor. Kadınları sokakta ve ekonomide rakip görmeye alışkın olmayan erkeklerin tepkisiyle karşılaşan kadınlar ise aldırış etmeden ürünlerini satıyor.

'Organik ürünler pazar fiyatıyla aynı'

Ürünlerin fiyatlarının pazar fiyatlarıyla paralel olduğunu belirten Erciyes Üniversitesi Sosyoloji Bölümü son sınıf öğrencisi Rewşen Öztürk, "Bizim ürünlerimiz organik olduğu halde pazar fiyatıyla aynı. Bu nedenle bazı insanlar gelip, 'Burada ucuzmuş, keşke önce burayı görmüş olsaydım' diyor. İnsanların tepkileri genel olarak iyi yönde" dedi. Pazarcıların tepkileri ile ilgili olarak Rewşen, bunun bir süreç olduğunu ve zamanla alışacaklarını söyleyerek, "Alışkın olmadıkları için bize bakışlarını, tepkilerini doğal görüyoruz. Pazarcılardan aldığımız tepkilere göre kaygıları, eşlerinin de bu işi öğreneceği ve onlarında gelip satış yapmak isteyecekler yönünde. Eğer bizim buraya gelmemiz buna vesile olacaksa bu adımı attığımız için mutluyuz ve umutluyuz. Bu alanlar sadece erkeklere kalmamalı" sözleriyle ifade etti.

'Kadınların evden çıkıp sosyalleşmesini istiyoruz'

Ekonomi Biriminde çalışma yürüten Zilan Özel, yaptığı işin çok keyifli olduğunu vurgulayarak, pazarda sadece erkeklerin olduğunu ve bu çalışmayla bu algıyı kırmak istediklerini kaydediyor. Doğal yöntemlerle ve kadınların emeği ile ekilen ürünleri tarladan toplayıp geldiklerini şimdi ise pazarda sattıklarını dile getiren Zilan, "Organik olduğu için, insanlar bizim tezgahımıza yöneliyorlar. Hem olumlu hem olumsuz tepkiler aldık. Bazı pazarcılar yanımıza gelip ürünlerimizin doğal ve iyi olmadığını söyleyerek insanların bizden alışveriş yapmasının önünü almak istediler. Bir diğeri mesela, 'Siz gelmişsiniz buraya, eşlerimiz size bakıp onlar da dışarıya çıkacaklar' dedi. Biz, tamda bunu istiyoruz. Kadınların evden çıkmasını ve sosyalleşmesini istiyoruz" diye belirtti.

'Kimse kadınları küçümseyen gözlerle bakmasın'

Kadın Kooperatifinde çalışan ve kadınların yürüttüğü çalışmalara destek sunan Gülnaz Çiftçi ise, kadınların yanında yer alarak yardım ediyor aynı zamanda da pazarcılarla tartışarak onlara bir şeyler anlatmaya çalışıyor. "İki genç arkadaşımız bu işe başladı, çok mutlu olduk" diyen Gülnaz, ilk başlarda tepkilerin olumsuz olduğunu dile getirdi. Birkaç defa daha gelindiğinde pazarcıların da artık kadınların her şeyi yapabileceğini anlayacağını vurgulayan Gülnaz, "Kimse, kadınlara küçümseyen gözlerle bakmasın. Keşke bizim zamanımızda da böyle şeyler olsaydı. Dört duvarın arasındaydık. Erkek kadının sürekli esir olmasını ister ama kadın, bir adım atarsa bu esaretten kurtulacaktır" dedi.

'Kadını sokağa çıkarmak'

Doğal tarım projeleri için iki dönümlük arazideki ektikleri sebzeleri kadınlara özgü arabalarıyla ilk defa pazarda satmış olmalarının heyecanını yaşadıklarını dile getiren Kadın ve Aile Hizmetleri Müdür Vekili Sevinç Tanrıverdi Öztürk te, şunları konuştu: "Emeğimizle ürettiğimiz doğal sebzelerimizle, pazarın sadece erkeklerin olmadığını göstermek için pazara çıktık. Bir takım olumsuzluklar yaşadık. Maalesef bu eril zihniyeti, küçücük bir pazar alanında şiddetli bir biçimde hissettik. Tabi ki bunlar bizi yıldırmıyor, yıldırmayacakta. 'Size bunları sattırmayacağız', 'Bizim eşlerimizi de sokağa çıkarırsınız' diyenler oldu. Amacımız da buydu zaten, kadınları sokağa çıkarmak."

'Tek stant değil birden fazla kadın standıyla yer alırız'

Tarımın kadınla başladığının altını çizen Sevinç, "Kadını yeniden tarımla buluşturarak, sistemin cilalayarak sunduğu o zehirli ürünlerin yerine doğal tarıma dönüş yapmak ve kadını dört duvar arasından çıkarmak istedik. Kaygılılardı ve korktular, çünkü insanlar doğal ürünlerimizi satın aldılar. Başarabildiğimizi gördük, bu projemizi tüm köylerde yaygınlaştırarak çalışacağız. Önümüzdeki günlerde tek kadın standı değil, birden fazla kadın standıyla yer alırız" diye kaydetti.

(mg)