İSTANBUL - Türkiye’de yaşanan siyasal sürece sanatla cevap olmaya devam eden Teatra Jiyana Nû, Qayde û Îstîsna oyunu ile sahnede. Bir önceki repertuarlarında Bertolt Brecht’in Tirsa Führer oyununu sahneleyen Teatra Jiyana Nû’dan Rugeş Kırıcı, “Temel ilkemiz toplumsal meseleleri sanatımız aracılığı ile toplumla buluşturmak. Kürt halkı henüz bu kadar acının içindeyken ve buna paralel olarak mücadelesini bu kadar yükseltmişken, bunlara sırtımızı dönerek sanat yapmak bizim için elbette mümkün olamaz" dedi.

Dünyada farklı dillerde oynanan Bertolt Brecht’in Qayde û Îstîsna (Kuraldışı ve kural) oyununu Almanya’da faaliyet gösteren Theater an der Ruhr ile partner proje kapsamında sahneleyen Teatra Jiyana Nû; bir aylık çalışma sonrası 2 Ekim’de prömiyerini, 22 Ekim’de ise ikinci gösterimini yaptı. Oyun, 3 Aralık’ta Theater an der Ruhr’da sahnelenecek. Diyarbakır Belediyesi’ne kayyım atamasının ardından iptal olan Diyarbakır Tiyatro Festivali, 18-26 Kasım aralığındaki program, 4 Kasım’da Köln gösteriminde festivale atfen oynanacak. Bir öğreti oyunu olan Qayde û Îstîsna’da Rugeş Kırıcı, tüccar karakterini canlandırırken, sahnede 7 oyuncu yer alıyor. Oyunun ekibinde, Apo Tayboğa, Cebar Alp, Sakina Jir, Rugeş Kırıcı, Yasemin Karadağ, Ferhat Faqi, Çetoyê Zedo, Serkan Brusk, Serhat Aydın, Ümit Uçar ile Serhat Kural bulunuyor.

'Oyun 4 Aralık'ta Köln'de sahnelenecek'

Brecht ve epik tiyatro anlatımı üzerine projeler yapan Theater an der Ruhr’un İstanbul Sahnesi projesi kapsamında Kürt Tiyatrosu ile partner proje yapmak istediklerini ifade eden Rugeş Kırıcı, “Proje, 3 Aralık’ta Almanya’da Theater an der Ruhr’da ikinci prömiyerini yapmış olacak. Avrupa’da birkaç gösteri daha yapma hazırlığı içerisindeyiz. Aynı zamanda İstanbul’daki gösterimleri de devam edecek” dedi. Diyarbakır Belediyesi’ne kayyım atamasının ardından 18-26 Kasım tarihleri arasında yapılması planlanan Diyarbakır Tiyatro Festivali’nin gerçekleştirilemediğini dile getiren Rugeş, festivale atfen oyunun Köln'de gösterileceğini söyledi.

‘Kadın-erkek ezen-ezilen diyalektiği’

Oyunun, “Ezen, ezilen ilişkisini çok naif bir dille anlatan bir yolculuk hikâyesi” olduğunu dile getiren Rugeş, tüccar ve çalışanları arasında petrol kuyusuna ulaşmaya çalıştıkları yolculukları esnasında yaşananların anlatıldığını belirtti. Tüccarın çalışanları ile arasındaki ilişkinin gözler önüne serildiğini ve oyunda bütün iktidar ilişkilerinin sorgulandığını kaydeden Rugeş, “Kadın-erkek, ezen-ezilen ilişkisini sorgulayabilirsiniz; böyle bir diyalektiği var. 1930’larda yazılmış bu oyunu bugün oynadığınızda; bir despotizmin, hegemonyanın ne olduğunu, üç insanın yolculuğu üzerinden çok iyi anlayabiliyorsunuz. Ve bugün de çok farklı olmadığını görüyorsunuz” ifadelerinde bulundu.

‘Sanatı halkla buluşturmaya devam edeceğiz’

Teatra Jiyana Nû olarak bir yıl içerisinde arka arkaya iki Brecht oyununun repertuara alınmasının tamamen tesadüf olduğuna değinen Rugeş, “İlki Türkiye’nin gündemine uygun olduğu için. İkincisi ise partner proje olduğu içindi” şeklinde açıkladı. Kürdistan’da iyi bir tiyatro izleyicisinin oluştuğuna da işaret eden Rugeş, “Festivallerde bunu çok yoğun görüyoruz. Çok fazla acının yaşandığı bu coğrafyada, acıları bire bir yaşayan Kürt halkının her koşulda sanata sahip çıktığını söylemek mümkün. Geçen sene Sur’da sokağa çıkma yasakları varken tiyatro festivali yapıldı. Böyle bir dönemde festivalin yapılıyor olması bizim için çok anlamlıydı. Sanatı halkla buluşturmaya, o acıların içerisinden çıkmanın yolunu bulmak için tiyatro yapmaya devam edeceğiz” sözlerine yer verdi.

'Temel ilkemiz sanatı topluma ulaştırmak'

“Kürt tiyatrosunun özel bir seyircisi var” diyen Rugeş, bu anlamda belli bir yol kat edildiğine işaret etti. Uzun yıllardır MKM’de (Mezopotamya Kültür Merkezi) “Teatra Jiyana Nû” ismiyle Kürt tiyatrosu için çalışmalar yürüten bir grup olduklarını ifade eden Rugeş, “Temel ilkemiz, toplumsal meseleleri sanatımız aracılığı ile toplumla buluşturmak. Kürt halkı henüz bu kadar acının içindeyken ve buna paralel olarak mücadelesini bu kadar yükseltmişken bunlara sırtımızı dönerek sanat yapmak bizim için elbette mümkün olamaz. Ürettiğimiz projeleri bütün bunlardan bağımsız düşünemeyiz” diye kaydetti.

‘Avrupa’daki gençler Kürt tiyatrosu ile buluşmalı’

Son olarak oyunun Avrupa’da izleyicilerle buluşması için bir çağrıda bulunan Rugeş, şunları dile getirdi: “Avrupa’ya Kürt tiyatrosunun gitmesi ve orada halkla buluşması çok sıkıntılı. Kürt gençlerinin tiyatroya ilgisi var. Oradaki yeni neslin, Kürt tiyatrosuyla mutlaka tanışması gerekiyor.”

Oyunun turne programı şu şekilde:

*3 Aralık Theater an der Ruhr MULHEIM

*4 Aralık Alte Feuerwache KÖLN

*6 Aralık La Belle Etoile PARİS