Fidan Yıldırım / JINHA
 
HABER MERKEZİ - "Kızıl saçlı kız" (Hannie Schaft) 2'inci Dünya Savaşı'nda direniş saflarında yer alan komünist bir direnişçi. İnandığı mücadele uğruna canını veren Hannie, cesur kadınlar kervanında Hollanda da anti-faşist mücadelede kazıdı ismini. 
 
Savaşların erkek işi olduğu dikta edilirken; direnişin mevzilerinde, sokak başlarında en ön saflarda, bazen hücre evlerinde bir daktilo masasının başında olan kadınlar vardır. Öğrenilmek istemezken isimleri onlar mücadeleye çoktan yön vermiştir bile. Ortak hafızadan bugünlere uzanan Hollandalı komünist bir direnişçi kadın "Kızıl saçlı kız"… 2'inci Dünya Savaşı sürecinde Hollanda'da ki anti-faşist mücadele içerisinde yer alan ve mücadelesi uğruna canını vermiş bir komünist kadın olan Johanna Schaft direniş saflarında gizli adı Hennie olsa da herkesin bildiği gibi "Kızıl saçlı kız" ismiyle efsaneleşti. 
 
Yahudilerle dostluk kurmasıyla mücadeleye atıldı
 
16 Eylül 1920'de Hollanda'nın Haarlem şehrinde doğan Hannie'nin annesi barış ve sosyal adalet arayışçısı Hristiyan bir tarikat olan Mennonite'ye mensup, babası ise Sosyal Demokrat İşçi Partisi üyesiydi. Hannie, Amsterdam Üniversitesi'nde hukuk okurken Philine Polak ve Sonja Frenk isimli iki Yahudi kızla arkadaş oldu. Bu arkadaşlık onun Yahudi karşıtı eylemlerden derinden etkilenmesine yol açtı. Almanya'nın 2. Dünya Savaşı sırasında Hollanda'yı işgal etmesi ardından üniversite öğrencileri işgal güçlerine sadakat belirten bir bildiriyi imzalamak zorundaydılar. Hannie, işgal güçlerine destek açıklamasını imzalamayı reddedince eğitimine devam etme olanağını yitirdi ve tekrar ailesinin yanına dönmek zorunda kaldı. Bundan sonra Hannie direniş hareketine günden güne daha aktif katılmaya başladı ve Alman Nazi askerlerinden saklanmak zorunda olan insanlara kimlik kartları ve yiyecek kuponlarının temininde yardımcı oldu.
 
Alman faşistlere karşı eylemlerdeydi
 
Hannie, Hollanda Komünist Partisi ile sıkı ilişkileri olan "Direniş Konseyi" isimli harekete katıldı. Onu komünistlerle ilişkiye geçmeye iten neden, aktif bir direniş içinde olmalarıydı. Hannie, arkadaşı Truus ile birlikte Alman faşistlere, işbirlikçilere ve hainlere yönelik çeşitli eylemler gerçekleştirdi. Almancayı akıcı bir şekilde öğrendi ve Alman askerlerle ilişki geliştirdi. Bundan dolayı kimi direnişçiler onu hain olarak değerlendirdi.
 
"Direniş Konseyi"nin Velsen'deki bir alt örgütü grup liderlerinin izni olmadan bir çiftçiyi öldürünce, Hannie bunu yapanların isim listesini liderlerine getirdi. Bu listedeki kişilerin ismi daha sonra güvenlik güçlerine verildi- ki, bu kesinlikle ölüm anlamına geliyordu. Savaştan sonra bu olay özel bir komisyon tarafından incelemeye alındı.
 
Hannie kum tepelerinde kurşuna dizildi
 
Hannie, 17 Nisan 1945'de illegal komünist gazete "de Waarheid"i (Gerçek) dağıtırken Haarlem'deki bir askeri kontrol noktasında tutuklandı. Savaş sonunda işgalcilerle Hollandalı yetkililer arasında idamların durdurulması için bir anlaşmaya varılmasına karşın, savaşın bitmesinden üç hafta önce, Hannie tutuklandığı 17 Nisan 1945 tarihi Untitled-1nde Bloemendaal'daki kumullarda (kum tepeleri) kurşuna dizildi. Rivayete göre, iki adam onu oraya götürdü ve biri yakın mesafeden ateş etmesine karşın onu sadece yaralayabildi. Hannie, "Ben senden daha iyi ateş ederdim" deyince diğer adam onun yaşamına son veren atışı yaptı.
 
422 erkek direnişçinin arasında tek kadın direnişçi: Hannie
 
Savaştan sonra bu kumullarda 422 direnişçinin cesedi bulundu; 421'i erkek, 1'i kadındı: Hannie Schaft! Hennie, Hollanda Prensesi Juliana ve eşi Prens Bernard'ın da katılımıyla Overveen kumullarındaki "Erebegraafplaats Bloemendaal" onursal mezarlığına yeniden gömüldü. Daha sonra, Juliana kraliçeyken, Hannie'nin doğum yeri Harleem yakınındaki Kenau Park'ta onun anısına dikilen bronz heykelin açılışını yaptı. Hannie Schaft ayrıca "Wilhelmina Direniş Haçı" ve bir Birleşmiş Milletler nişanı ile de onurlandırıldı.
 
10 bini aşkın kişinin Hannie'yi anmasına izin verilmedi
 
2. Dünya Savaşı sonrasında, Sovyetler Birliği'nin Nazizmin yenilgisindeki rolünün de etkisiyle komünist hareket kısa süreli bir popülarite kazandı. Ancak Doğu Avrupa'da Sovyet etkisi arttıkça emperyalist-kapitalist ülkelerde bu popülarite azalmaya başladı. Hollanda Komünist Partisi Hannie'yi bir sembol olarak andığı için onun da popülaritesi azalmaya başladı. Hatta 1951'de Hannie'nin mezarı başında anma töreni yapılması yasaklandı. Anmaya katılmak isteyen 10 bini aşkın kişi 4 tankın desteğindeki yüzlerce polis ve asker tarafından durduruldu. Yedi kişilik bir grup barikatı aşarak mezara ulaşmayı başardı ancak çan çalmalarıyla birlikte yakalanarak tutuklandılar. Ertesi yıldan itibaren komünistler aynı sahnelerin tekrar yaşanmaması için anmalarını Harleem'de yapmayı tercih ettiler.
 
Hannie her Kasım ayında Harleem'de ulusal etkinlikle anılıyor
 
Sonraki yıllarda Hollanda'da bazı okul ve yollara Hannie Schaft'ın adı verildi. Hannie ve diğer kadın direniş kahramanları adına bir vakıf kuruldu. (The Stichting Nationale Hannie Schaft-herdenking) Hannie hakkında yazılmış kitaplar ve yapılmış filmler vardır. Ineke Verdoner onun için bir şarkı yazmıştır. Yazar Theun de Vries onun biyografisini yazmış ve bu biyografiden esinlenilerek "Kırmızı Saçlı Kız" (Het Meisje met het Rode Haar) adlı bir film çevrilmiştir. Her yıl Kasım ayında Harleem'de gerçekleştirilen ulusal bir etkinlikte Hanny Schaft anılmaktadır.
 
(dk)