JINHA

AMED - HDP Kadın Strateji Merkezi, cinsel şiddet, fuhuşa zorlanma, evden çıkamama, iş yerinde tacize maruz bırakılma, sağlık hizmetleri başta olmak üzere hizmetlerden yararlanamama, ev sahiplerinin cinsel tacizleri gibi sorunlarla karşı karşıya kalan Suriyeli mülteci kadınların durumuna ilişkin çözüm önerileri geliştirdi.

HDP Kadın Strateji Merkezi tarafından mülteci kadınların Türkiye'deki durumuna ilişkin değerlendirme çalışması hazırlandı. Sivil toplum kuruluşkanının raporlarından yararlanılarak hazırlanan çalışmada, Türkiye'nin Suriye politikasının, komşu ülkede savaşı körükleme ve özellikle Kürtlere karşı İŞİD'i destekleme yönünde olduğu belirtilirken, AKP'nin savaşı destekleyerek insanları göç etmek zorunda bıraktığı belirtildi. Kadın Strateji Merkezi'nin hazırladığı verilere göre Türkiye'de kayıtlı 2 milyon, kayıtsız olanlarla tahmini 2 buçuk milyon mülteci bulunuyor. Bunların sadece 300 bini AFAD kamplarında kalırken, geriye kalanlar farklı illerde yaşam mücadelesi veriyor.

'Mülteci kadınlar eril şiddetin hedefinde'

Lübnan, Ürdün, Türkiye ve Irak'a sığınan Suriyeli mültecilerin yüzde 50'sinden fazlasını kadınlar ve kız çocukları oluşturuyor. Bunun yanı sıra kadınlar ve kız çocukları mülteci toplulukları arasında hassas grup olarak niteleniyor. Mülteci kadınlar, taciz, tecavüz gibi pek çok eril şiddet biçimlerinin hedefinde.

'Kadınlar AFAD kampında kalmak istemiyor'

AFAD kamplarında bir takım olanaklar olsa da daha önce basında da yer aldığı üzere cinsel şiddete maruz bırakılma, fuhuşa zorlama gibi durumlarla karşı karşıya kalma endişesiyle birçok kadın kamp dışında yaşamayı tercih ediyor.

Kamplar dışında yaşayan mülteci kadınlara ilişkin sivil toplum kuruluşlarının raporlarından bulgulara yer verilen çalışmada şunlara dikkat çekildi:

*Türkiye'de mülteci kadınlar, cinsel şiddet, fuhuşa/seks işçiliğine ve seks köleliğine zorlanma, cinsel taciz korkusuyla evden çıkamama, iş bulabilmeleri halinde iş yerinde tacize maruz bırakılma, dil sorunu nedeniyle sağlık hizmetleri başta olmak üzere hizmetlerden yararlanamama, ev sahiplerinin cinsel tacizleri gibi son derece yakıcı ama aynı zamanda gündelik sorunlarla karşı karşıyadırlar.

*Genç mülteci kadınlar para karşılığı evlendirilmektedir.

*Bunun yanı sıra, yaşları 13,15-18 arasında değişen kadınlar insan tacirlerince fuhuşa zorlanmaktadır.

*Yine mülteci kadınlar yoksulun da yoksuludur.

*Cinsel istismar ve dil sorununun da etkisiyle kadınların istihdama katılımı oldukça düşüktür.

*Yaşadıkları çevrede komşuları tarafından ırkçılığa maruz bırakılmaktadırlar.

*AFAD'a kayıtlı mülteci kadınlar sağlık hizmetlerinden çok sınırlı ölçüde yararlanabilmektedirler. Kayıtsız mülteciler zaten hiçbir sağlık hizmetinden yararlanamamakta ve ilaçlarını temin edememektedirler.

*Kadınların yaşadıkları bu sorunlara kimi yerlerde Kürt olmaları, Sünni inanca sahip olmamaları nedeniyle yaşadıkları sorunlar da eklenmektedir.

'Cenevre Sözleşmesi'ndeki sınırlamalar kaldırılmalı'


Mülteci kadınların yaşadığı sorunlara ilişkin çözüm önerileri bölümünde Türkiye'nin Cenevre Sözleşmesine koyduğu sadece Avrupa'dan gelenlere mülteci statüsü verme sınırlamasının kaldırılması gerektiği belirtilirken bu şekilde Suriyeli mültecilere "geçici koruma statüsü" değil "mülteci statüsü" verilmesinin sağlanacağı kaydedildi. sağlanacak. Böylelikle mültecilerin birçok haktan faydalanabileceği belirtilerek şu çözüm önerilerinde bulunuldu:

*6438 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu mültecilerin ihtiyaçlarına göre ve alanda uzun zamandır faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarıyla görüş alışverişi yapılarak yeniden düzenlenecek ve uluslararası sözleşmelere uyumlu hale getirilecek.

*AFAD Kamplarında Sivil Toplum Kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde yeni bir sistem kurulacak, kamplardaki güvenlik sorunu tamamıyla giderilecek, kadınlar ve kız çocuklarına özgü psiko-sosyal destek sağlayan mekanizmalar oluşturulacak.

*Kadın ve kız çocuklarının cinsel şiddete maruz kalmaları ya da kalma tehlikelerinin bulunması durumunda, bürokratik süreçleri azaltan ve onların güvenliğini sağlamaya yardımcı ilk başvuru merkezleri oluşturulacak.

*Kamp dışında yaşayan başta kadınlar ve kız çocukları olmak üzere bütün mültecilerin sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanması sağlanacak. Travmaya uğramış mülteci kadın ve kız çocuklarına yönelik psikolojik destek üniteleri açılacak.

*Mülteci kadınların ve kız çocuklarının barınma sorununu giderecek önlemler alınacak. Kadınlara istihdam alanları açılacak.

*Kamplarda ve kamp dışında mülteci çocuklara anadillerinde ve çok dilli eğitim alma olanakları sağlanacak.

(gc/fk)