Newroz Dijwar/JINHA

KERKÜK - Kerkük'te 16 yaşından beridir tandır yapan Elmas Enver, kadınların iş hayatına girmelerinin önünde erkeklerin engel olduğunu söyledi. Tandır sanatının kadınlara ait olduğunu ifade eden Elmas, erkeklerin tandır yapımını bir sektöre dönüştürerek kadınların elinden almaya çalıştığını belirtti.

Federal Kürdistan Bölgesi'nin Kerkük ilinde tandır yaparak geçimini sağlayan Elmas Enver, Kerküklü kadınların çalışmak istediğini ancak erkek egemen zihniyetten kaynaklı kadınların istenilen düzeyde çalışamadıklarını dikkat çekti. 16 yaşından beridir tandır yaparak geçimini sağlayan Elmas, erkeklerin tandır mesleğini de kadınların elinden aldığını söyledi. Elmas, "Eskiden tandırları sadece kadınlar yapardı. Tandır sanatı kadınlara aitti. Ama şimdilerde erkekler onu da kadınların elinden aldı" dedi.

'Erkekler varolan iş alanlarımızı gasp ediyorlar'

Elmas Enver 59 yaşında Türkmen bir kadın. 16 yaşından beridir tandır yaparak geçimini sağlıyor. 5 çocuk annesi olan Elmas, tandır malzemeleri satan küçük bir dükkâna sahip. 16 yaşındayken başladığı tandır yapma işine şu an hastalığından dolayı devam edemiyor. Yüz yıllardan beridir Kürdistan'da tandır sanatının kadınlara ait olduğu bilinse de Kerküklü erkekler tandır yapımını kadınların elinden almış. Bu durumdan rahatsız olan tandırcı Elmas, "Erkekler geldiler tandır yapmaya alıştılar ve bizim elimizden aldılar" diyerek erkeklerin kadınların elinde varolan iş alanlarını da gasp ettiklerini söyledi. "Eskiden her kadın kendi evinde tandır yapardı. Şimdi erkekler tandır yapımını bir sektöre dönüştürdüler ve bu sektörde kadınlar çalışamıyor" diyen Elmas, kadınların çalışabilecek alanların oluşturulmasına ihtiyacı var dedi.

'Her kadın kendi evinde çalışırdı'

Kerküklü kadınların kendi evlerinde terzicilik, ekmekçilik ve tandırcılık yaparak geçimlerini sağladığını dile getiren Elmas, "Eskiden her kadın kendi evinde çalışırdı. Tandırlar böyle sokak ortasında yapılmazdı. Kendi evimizde tandır yapardık. Müşteri gelip kapıyı çalardı. 'Tandırın var mı' derlerdi eğer varsa satardık. Şimdi öyle değil. Tandır işi erkek eline düştü. Erkekler kadınların çalışmalarına mecal vermediler" diye konuştu.

'Erkekler tandır yapmasını bilmiyor'

Kadınların yapmış olduğu tandırların daha güzel ve sağlam olduğunu söyleyen Elmas, "Tandır yapmak için babam katır üstünde toprak getirirdi. Şimdiki gibi işler de kolay değil. Toprağın içine saman, tuz ve keçi kılı koyup çamur haline getirirdik. İki üç gün çamurun ekşimesini beklerdik. Ekşimiş çamurla tandırlar daha güzel olur ve sağlam olur. Şimdi ise erkekler çamuru yoğurup tandır yapıyorlar, kadınlar daha özenerek yapardı" şeklinde konuştu. Kerküklü Kürt, Arap, Türkmen, Süryani kadınlarla birlikte tandır yaptıklarını kaydeden Elmas, "Emine Kırmanç, Şah Xatun Nuriye tandırcı, Ayşe Xan, Xayat Ebadi ve daha birçok kadın Kerkük'te tandır yapardık. Bu kadınların çoğu öldü. Geriye kalanlarda tandır yapmaktan vazgeçti. Şimdi sadece bir tek kız çalışıyor" dedi.

'PKK ve peşmerge olmasaydı Tikrik'ten beter olurduk'

DAİŞ'in Kerkük'teki saldırılarına da dikkat çeken Elmas, PKK ve peşmergenin Kerkük'ü savunduğunu belirtti. Elmas, "Peşmerge ve PKK sayesinde Kerkük'ün durumu iyidir. Eğer PKK ve peşmerge el ele vermeseydi halimiz perişan olurdu. Tikrit'ten beter olurduk. Şimdi de Kerkük'ü savunan ve mukayyet olan PKK ve peşmergelerdir" şeklinde konuştu. PKK gerillalarına ve peşmergelere Kerkük'ü savunmalarından dolayı memnuniyetini dile getiren Elmas konuşmasına şöyle devam etti: "Eğer onlar olmasaydı Kerkük'te hayat olmayacaktı. Onlar yetiştiler. Onlardan çok memnunuz. Allah onları korusun başımızdan eksik etmesin. Hepimiz kardeşiz hiçbir farkımız yoktur. Benim bir kızım Kürtle bir kızım da Arapla evlidir. Türkmen, Arap, Asuri Kürt hepimiz birlikte Kerkük'te kardeşçe yaşarız."

(mg)