Beritan Canözer/JINHA

AMED - Birçok savaşa tanık olan 105 yaşındaki Vahide Kayar, hayatı boyunca dört kıtlık dönemi yaşamış. Diyarbakır'da idam edilen Şeyh Sait olayını da hatırlayan Vahide, "Şeyh Said asılırken boynundaki ip üç kere koptu. Sonra Şeyh Said'in akrabalarından biri kalkıp eline toprağı alarak orada bulunan halkın yüzüne attı, Şeyh Said kaçsın, kimse görmesin diye. Şeyh Said durdurdu onu ve 'ölmem gerekiyorsa ve bu benim kaderimse yaşayacağım' dedi ve bu sözlerinden sonra şahadete ulaştı" ifadelerine yer verdi.

Diyarbakır'ın bir köyünde 1910 yılında dünyaya gelen Vahibe Kayar, tarihin canlı tanıklarından. Uzun yıllar köyde yaşayan Vahibe, sonrasında Diyarbakır'ın Sur ilçesine göç ediyor. Çocukları ve torunlarıyla birlikte halen Sur ilçesinde yaşayan Vahibe, o günden bugüne değişen insanlardan yakınıyor. Eşi ve eşinin kız kardeşi dışındaki tüm yakınlarını şahit olduğu savaşlarda kaybeden Vahibe, dört kıtlık dönemine tanık olduğunu söyledi. Vahibe, "Yiyecek bir lokma ekmek bulamıyorduk. İnsanlar önlerine gelen her şeyi yiyorlardı. O zamanlar at eti bile yemeye başlamıştık" dedi. Vahibe, unuttuğu ve hatırladığı her şeyle tarihin canlı tanığı.

'Vergi ödememek için yollarımızı yaptık'

Vahibe, yaşından dolayı çoğu şeyi hatırlamıyor. Hatırladığı ve şahit olduğu birkaç olayı anlatan Vahibe, "Biz kadın erkek hepimiz bir zamanlar vergi ödememek için yol yapardık. Vergi çok pahalıydı, kimsenin ödemeye gücü yoktu. Benim çocukluğumda arkadaşlıklar, dostluklar, komşuluklar vardı. Başka bir köyde biri ölse ya da hastalansa haberimiz bir olur kalkar ziyaretine giderdik. Komşuluk vardı, birbirini sorma vardı ama şimdi yan komşumuz ölse biz bir ay sonra öğreniriz. Kimsenin birbirine saygısı, sevgisi kalmamış. Eşim 3 yıl askerlik yaptı. Çok zorluk çektim bir o kadar da güzel şeyler gördüm, yaşadım" diye konuştu.

'Şeyh Said'in idamına tanık oldum'

29 Haziran 1925 tarihinde Diyarbakır'da idam edilen Şeyh Sait olayını da hatırlayan Vahibe, o günü şöyle özetliyor: "Şeyh Said asılırken boyundaki ip üç kere koptu. Sonra Şeyh Said'in akrabalarından biri kalkıp eline toprağı alarak orada bulunan halkın yüzüne attı, Şeyh Said kaçsın, kimse görmesin diye. Şeyh Said durdurdu onu, 'ölmem gerekiyorsa, bu benim kaderimse yaşayacağım' dedi ve bu sözlerinden sonra şahadete ulaştı."

(do/mg)