JINHA

COLEMÊRG - Neolitik dönemin komünal yaşamı Yüksekova'nın ilçelerine bağlı köylerde yeniden yaşam buluyor. 11 köyde hayata geçirilen köy komünlerinin yanında kadın komünleri de oluşturulurken, kadın komünleri çatısı altında kadınlar kendi sorunlarını çözüyor, örgütleniyor.

Milyon yıllar öncesine kadar dayanan neolitik dönemin komünal yaşam kültürü, Mezopotamya topraklarının köylerinde yeniden yaşam buluyor. Sosyoekonomik ilişkilerinkapitalist modernite temelinde sürdürüldüğü, sadece tüketiciliği dayatan yaşama karşı Hakkari'nin Yüksekova ilçesine bağlı 11 köyde üretime dayalı, ihtiyaç temelli üretim, kolektif, demokratik bir yaşam inşa ediliyor. Komünlerin oluşturulduğu köylerde yaşayanlar 2009'dan bu yana komün çalışması yürütmekte. Köylerde mali, hukuk, eğitim ve kültür komisyonları oluşturan komünler, her türlü sorunun üstesinden kendi güçleriyle gelmekte. Komünlerle yaşamı ortaklaştırıldığı köylerde zorla evlilikler yasak. Şiddete maruz kalan kadınlar için de komünler içinde örgütlenen kadınlar devreye girmekte.

Komünlerden Rojava'ya destek kampanyaları

İlçeye bağlı diğer komün köyü olan Bölük'ten Nesrin Diri, köy komünlerinin kuruluşuna değindi. Komünlerin kuruluşunda kadınlardan büyük destek aldıklarını ifade eden Nesrin, komün çalışmaları kapsamında Kobanê için yardım girişimlerinde de bulunduklarını kaydetti. Nesrin, Kobanêlilere dönük çalışmalarını şöyle sıraladı: "Kobanê'ye yönelik saldırıları kınıyoruz. Oradan gelen çocuklar için süt topladık. Çocuklar açtı. Kadınlar olarak ev ev dolaştık, 200-300 kilo süt topladık. Kobanê için para da topladık ve yolladık. Yine kış aylarında saat sattık ve parasını Kobanê'ye gönderdik. Kadınlarımız bize destek verirse, biz daha güzel işler çıkaracağız."

'Kadınlar sorunlarını bizlerle paylaşıyorlar'

Komün köyler kurulmadan önce dışarı çıkamadıklarına ve kadınların hiçbir sorununun çözülmediğine değinen Nesrin, "Komünler kurulduktan sonra kadınlar sorunları olduğunda bu komüne gelmeye başladı, biz de onlara yardımcı oluyoruz. Kadın komünü kurulduktan sonra onlar da geliyor, biz de gidiyoruz. Söyleyemedikleri sorunları bizlerle paylaşıyorlar" sözlerine yer verdi. Köy komünleri kurulmadan önce köy yaşantısının bir parçası olan ot toplamanın eziyet olduğunu ifade eden Nesrin, komünlerden sonra kadınların birbirlerine daha fazla destek olduklarını söyledi.Nesrin, "Bölük köyü, komünlerden önce Newroz, kadınlar günü kutlamalarına katılan bir köy değildi. Komünlerden sonra kadınlarla birlikte alanlara çıkmaya başladık. İsteriz ki, bütün köylerde kadınlar komünlere başlasınlar" sözlerine yer verdi.

Kadın komünleri ile kadına dönük bilinçlendirme çalışmaları

Yüksekova ilçesine bağlı Xurekan köyü, komünal yaşamın yeniden inşa edilmeye başlandığı 11 köyden biri. Köy komününün eğitim komitesinde yer alan Necla Hun, çalışmaları hakkında bilgi verdi. Oluşturdukları komünün en önemli sebebinin köyde bulunan kadınların kendilerini örgütleyebilme ve kendi kararlarını kendileri verebilmeleri olduğuna değinen Necla, "Köyümüzdeki kadınlarda bir bastırılma, özgüven eksikliği ve bir şeyi başaramama gibi sorunlar vardı. Kadınlarımızı bilinçlendirme adına çalışmalarımız oldu ve çalışmalarımız devam edecek" dedi.Kurulan komün köyde kadın meclislerin aktif çalışmalarından söz eden Necla, "Kadınlarla beraber çilek bahçesi, kümes hayvancılığı kurmayı düşünüyoruz. Bu kümes hayvancılığın gelirleri köy kadınlarının her türlü ihtiyaçları için olacaktır. Bir nevi köyümüzdeki kadınlara ekonomik özgürlüğünü de kazandırmak istiyoruz" ifadelerini kullandı.

Kadınlar öncülüğünde tüketen değil, üreten bir topluma

Kurulan komünlerde kadınların aktif çalışmalarından da söz eden Necla, köylerde kadınların ekonomik özgürlüklerini de kazanmaları için de çeşitli çalışmalar geliştirildiğini kaydetti. Komün köye bir halk evi kurma çalışmaları olduğuna da değinen Necla, "Rojava'da yazılan bu destanın kesinlikle sebebi komünal yaşamdır. Orada kadınlar direniyorsa, kendi öz gücünü, savunmasını ve komünal yaşamını kuruyorsa bunu biz de yapabiliriz. Ve bu çerçevede komünü olmayanhiçbir köyün kalmaması temennimizdir. Yine bu çalışmaların Rojava'da gösterdiği büyük direniş bizim yolumuzu da aydınlatacaktır" sözlerine yer verdi.

Kadın sorunlarının çözümü komünlerde

Xurekan köy komününün eğitim komitesinde yer alan bir diğer kadın da Jiyan Ak. Yaptıkları çalışmaları anlatan Jiyan,öncelikle çalışmaları kapsamında toplam 300 ağaç diktiklerini söyledi. Yaşadıkları köyde kadınların sorunlarını dile getirme konusunda sıkıntı yaşadığını ifade eden Jiyan, komünlerde yer alan kadınların da erkek egemen sistemle alakalı sorunlar yaşadığını ve ön yargıları olduğunu dile getirdi. Kadınlara seslenereksakın sorunları dile getirmeleri konusunda çekinmemeleri gerektiğini ifade eden Jiyan, "Kadınlar fedakâr, yoğunlaşmaları çok güçlü. Bu nedenle kadın arkadaşlar komünlere daha çok önem vermeli" diye konuştu.

(ro/gk/fk)