JINHA

WAN - Rahime ve Xezal Bahçesayar'da yaşayan ve 70'li yaşlarında iki kadın. "Küçük bir çocuktum evlendirdiler..." diye hikayelerine başlayan iki kadın akranlarıyla ortak olan yaşam hikayelerinden çıkardığı dersleri yeni nesille paylaşmak istiyor.

Her kadının yaşamı eril sistemin çarklarında mücadele ile geçmiş hayat öykülerini barındırıyor. Van'ın Bahçesaray ilçesinde Rahime Kaçak (78) ve Xezal Keser'in (75) öyküleri de birbirine benzeyen hikayeler olarak anlatılmaya değer. Önce söze Rahime başlıyor ve daha 14 yaşında ailesi tarafından evlendirildiğini dile getiriyor.

'Küçük bir çocuktum evlendirdiler...'

Rahime, hayat hikayesini şu sözler ile anlatmaya başlıyor: "Beni istemeye geldikleri zaman daha küçüktüm. Akrabamla zorla evlendirildim. Katırların üzerinde beni yaşayacağım eve getirdiler. Getirildiğim gün yolda eşimin annesi yani kaynanamın öldüğünü öğrendim. Beni başka bir eve bıraktılar. Bir hafta sonra yaşacağım eve geldiğim zaman dah ne işleri yapacağımı, evi nasıl temizleyeceğimi dahi bilmiyordum. Yavaş yavaş hayvanlara bakmayı, çocuk bakmayı ve ev işleri yapmayı öğrendim."

'Çocuklarımla büyüdüm'

Çocukları ile birlikte büyüdüğünü anlatan Rahime, "Eskiden gaz lambalarımız vardı. Çocuklarımıza gaz lambalarımızın önünde masal anlatırdık. Şimdi hepsinin elinde bir telefon var. Çocuklarımızı şimdi değil gündüz görmeyi akşamları dahi göremiyoruz. Hepsinin hayatı hep telefon ve televizyon olmuş" diye sitem etmeyi ihmal etmiyor.

'Her şey makine olmuş, insan ilişkisi kalmamış'

Yaşadığı tüm zorluklara rağmen köy yaşamına özlem duyduğunu anlatan Rahime, teknolojinin insanları tembelleştirdiğine inanıyor ve şunları söylüyor: "Köylerde yaşadığımızdan kaynaklı yaptığım işlerimiz ağır ve zordu. Şimdi birkaç makine çıkmış bütün işleri onunla hemen yapıyorlar. Hayatlarını kolaylaştıracak her şey var ama komşuluk ilişkisini bilmiyorlar, yaptıkları işin değerini ve emeğini anlamıyorlar. Eskiden hayatlarımız zordu ama huzur doluydu. Yaylalarımıza rahatça kalabiliyorduk. Şimdi yaylalarımızda akşam kalamıyoruz. Biz kadınlar dünyaya bir an önce barışın ve huzurun gelmesini istiyoruz. Çocuklarımızın bu yaylalarda özgürce dolaşmalarını, kendi topraklarında rahatça yaşamalarını istiyoruz."

'Artık kimse masal dinlemiyor'

Ardından sözü Xezal Keser (75) alıyor ve kendisinin de çocuk yaşta ailesi tarafından evlendirildiğini anlatıyor. Xezal kendi yaşadığı haksızlığı çocuklarına yaşatmadığını ve onların evlenmesine reşit olmadan izin vermediğini belirtiyor. Günümüz dünyasında gelişmelerle birlikte insan ilişkilerinin yok olduğunu düşündüğünü kaydeden Xezal, "Çocuklarımız artık masal anlatmamızı bile istemiyorlar. Ben çok küçük bir yaşta evlendirildim. Çocukluğumu yaşamadan çocuk sahibi oldum. Çocuklarımı hep masal anlatarak büyüttüm. Şimdiki çocuklar masalarımızın değerini hiç bilmiyorlar" diyor.

(db/ng/fk)