Xensê Xidir/ JINHA

ŞENGAL - Şengal Dağı'nda kışa hazırlanan kadınlar yaşamı yeniden ürütmek için tandırlar inşa etmeye başladı. Êzidiler'de kutsal olan ve tanrıça Sitiyaêse'nin adına yapılan tandırların toprağıda yapımıda özel emek istiyor.

Ortadoğu toplumlarında kadın icadı olarak yaşam bulan ve kültürel olarak günümüzde hala varlığını sürdüren tandırlar, önemli bir miras. Her toplumda ve inançta farklı bir anlamı olan tandırlar Êzidiler için ise kutsal tanrıça Sitiyaêse'nin ismi ile yapılıyor ve öyle korunuyor. Bu kutsal mirası Şengal Dağı'na taşıyan kadınlar kış gelmeden özenle tandır yapımına başladı.

Sitiyaêse'nin adıyla yapılıyor

DAİŞ'in Êzidiler'e yönelik 4 Ağustos 2014'te başlattığı işgal saldırılarının ardından Şengal Dağı'na sığınan ve burada yaşamı örgütleyen kadınlar bu günlerde bir telaş içinde Sitiyaêse adına tandırlar inşa ediyor. Tandırları yaparken bir yandan toplumdaki karşılığını anlatan Koçer Êzidi, tandırları Sitiyaêse ismiyle yaptıklarını çünkü Sitiyaêse Êzidiler'in tandır tanrıçası olduğunu söyledi.

Kutsal 7 sayısı ile 7 kat tandır

Tandır yapmanın inceliklerini anlatan Koçer, "İnce toprağı getirip suda bekletiyoruz. Sonra tandır çamurunu karıştırıyoruz. Şimdi iki tane tandır çemberi yaptık güneşte kuruması için bekleyeceğiz. Tandır 7 sıradan oluşuyor biz şimdi 2 katını yaptık 5 katı ise daha yapılıyor. 6'ıncı tabakası büyük en son 7 tabakası ise biz ona (zolika deri) diyoruz. 7 sayısı Êzidiler'de kutsal bir sayıdır. Çünkü bizde 7 melek var. Günlük yaşam içinde hafta 7 günden oluşuyor. Bundan kaynaklı biz tandırları 7 kat yapıyoruz. Tandır yapımı bittikten sonra, tandırların güneş altında kuruması için bekletiyoruz. Daha sonra yer üstünde taş ve çamurla yer yapıyoruz. Kuruduktan sonra biz içinde ateş yakıyoruz. Tandırın içi beyaz olduktan sonra içinde ekmek yapmaya başlıyoruz" diye belirtiyor.

Kadınlar her zaman sabırla iş yapıyor

Toprak, su, saman ve taşla tandır yaptıklarını anlatan Koçer şunları dile getiriyor: "Kadınlar her zaman kendi emeğiyle ve büyük bir sabırla işlerini yapıyorlar. Tandır tütmediği ocak için uğursuz derler. Bizim için kutsal olan tandırlarda yaptığımız yemek bizi bir arada tutuyor."

(fk)