Piroz Zırığ/JINHA

DİLOK - Antep'te yaşayan Emine (36) ve Meliha (38) Akan kardeşler yıllardır sigortasız günlük 26 liraya sarımsak ekiyor. Gün doğmadan yola düşen Meliha ve Emine, her mevsim bir kentte tarlalarda çalışmaya gidiyor.

Urfa'dan yola vurulduğunda, Antep, Maraş, Hatay, Adana'ya kadar sabahın ilk ışıklarıyla ellerinde çapalarıyla, gözleri mahmurlu kadınlar görülür yollarda. 4 kişilik arabalara 15-20 kişi binilir, günde 20 lira için saatlik yolculuklar başlar. O yolculuklarda izlenir gün doğumları, gün batımları. Sabahlar evde başlar gün, eve dönerken bitmiştir. Gününün en az 12 saatini mevsimine göre meyve, sebze toplamada geçirir işçi kandınlar. Küçük alüminyum tencerenin kapağı akşamdan kalan yemeği saklar içinde. Bir kentten bir kente giderken esnek çalışmanın an ağır yükünü omuzlarında taşıyanlar arasında Emine ve Meliha Akan kardeşleri görürsünüz.

12 saat çalışıyorlar

Çocukluklarında Urfa'nın Suruç ilçesinden susuzluk nedeniyle tarım yapamadıkları için aileleriyle göç eden Emine (36) ve Meliha (38) ilk gençlik yıllarından bu yana mevsimlik işçi olarak çalışıyor. Kışın Maraş'ın Narlı ilçesine giden Emine ve Meliha, sabah 05.00'da uyanıp yollara düşüyor. Akşam 17.00'a kadar Narlı'da sarımsak toplayan iki kız kardeş, günlük 26 TL'ye çalışıyor. Yemek ücretleri de olmayan Emine ve Meliha yemeklerini de kendileriyle birlikte götürüyor. Kışları sarımsak toplayan kardeşler, mevsime göre de meyve ve sebze toplamaya daha da batıya doğru farklı kentlere gidiyor.
Meliha, "Okuma yazmam yok. Antep'e 3-4 yaşlarında geldik. Küçüktük buraya geldiğimizde babamız 'kızlar okula gitmez okumaz' diyordu. 10 yıldır tarım işçiliği yapıyorum. Ailemiz fabrikada çalışmamıza da izin vermiyor. Babam amele götürürdü işe, 10 yıl öyle çalıştık. Babam bıraktı ondan sonra biz devam ettik. 10 yıldır Kayserili biri işi buluyor biz gidip yapıyoruz. Yılda 2 lira zam getiriyor kaç yıldır çalışmamıza rağmen 26 liraya çalışıyoruz" diye anlatıyor.

15 kişilik araca 30 kişi biniyor

Birkaç saatlik yola çıktıklarını, araçlarına kapasitesinden 2 kat fazla işçi bindirildiğin söyleyen Meliha, "Sadece sarımsak değil zeytin, elma mevsime göre işe gidiyoruz. Maraş'ın Narlı ilçesine gidiyoruz bizi almaya gelen dolmuş 15 kişi alıyor ama dolmuşa 30'dan fazla insan bindiriliyor, bir buçuk saatlik yolu ayakta gidiyoruz. Trafiğe yakın bir yerde perdeleri çekiyoruz. Zaten trafik gördüğünde işçi olduğumuzu biliyor bizi serbest bırakıyor" dedi.
Batıya çalışmaya gittiklerinde 60 lira yevmiye aldıklarını belirten Meliha,"Aynı çalışma saati ancak onun parası daha yüksek. Orada 60 lira burası ise oranın yarısı bile değil. Üstelik sabah kahvaltısı öğlen yemeğimizin masraflarını kendimiz karşılıyoruz. Kazandığımız para yine yemeğimize gidiyor günde 12- 13 saat çalışıyoruz" ifadelerinde bulundu.

Tarlada çalışan işçiler arasında bir dayanışma olması gerektiğini belirten belirten Emine Akan ise, emekçilerin hakları için bir olmaları çağrısı yaptı.

(gc)