JINHA

HABER MERKEZİ - 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nde Kürt dili üzerindeki baskı ve asimilasyon politikalarına dikkat çekilerek, "Anadilimizden vazgeçmeyeceğiz" mesajları verildi.

MARDİN

Mardin Büyükşehir Belediyesi eşbaşkanları Ahmet Türk ve Februniye Akyol Akay, 21 Şubat Dünya Anadil Günü nedeniyle bir mesaj yayınladı. Kürtçe ve Türkçe yayınlanan mesajda, dilin yasaklanmasının tüm insan yaşamının yasaklanması anlamına geldiği belirtilen mesajda şöyle denildi: "Anadiliyle düşünemeyen, konuşamayan ve yaşayamayan her toplum değerlerinden ve tarihinden uzaklaşarak yok olmaya mahkumdur. Bu nedenle diyoruz ki dilin yasaklanması aynı zamanda insanlığın soykırımı ve tarihin yok edilmesidir. Her dil insanlık tarihinin bir rengidir. Genelde Mezopotamya özelde ise Mardin kentimiz farklı dillerin bir arada yaşadığı rengarenk bir cennet bahçesidir. Bu da farklı dillere sahip toplumların onurlu bir yaşamı bir arada yaşama kültürüyle kurabileceğinin kadim ve güzide örneğidir. Bu inanç ve bilinç ile Dünya Anadil Günü bütün halklara kutlu olsun diyoruz."

KIZILTEPE

Dünya Ana Dil Günü dolayısıyla Mardin'in Kızıltepe ilçesinde KURDİ-DER Şubesi tarafından dernek binası önünde açıklama yapıldı. DBP, HDP ve Eğitim Sen yöneticileri, belediye eşbaşkanları ve çok sayıda yurttaşın katıldığı açıklamada, "Em perwerdehiya zimanê Kurdî dixwazin" yazılı pankart ve anadilin önemine dikkat çeken dövizler taşındı. KURDİ-DER Şube Eşbaşkanı Mahmut Damar, AKP hükümetinin Kürt diline karşı asimilasyon ve inkar çalışmalarını sürdürdüğünü belirterek, ana dilin bir halkın onuru olduğunu vurguladı. Mahmut, "Dil bir halkın varlığıdır. Onun onurudur. Ama ne yazık ki Kürt halkını inkar eden güçler onun dilini de yok etmek için çalışmalarına devam etmektedir. Kapatılan Kürt dil okulları bunun bir göstergesidir. Bunun için Kürt halkı diline sahip çıkmalı, her yerde Kürtçeyi konuşmalı ve dili için verdiği mücadeleyi sürdürmeye devam etmelidir" dedi.

DİYARBAKIR

21 Şubat Dünya Anadil Günü etkinlikleri kapsamında KURDİ-DER ve DTK tarafından açıklama yapıldı. DTK binası önünde yapılan açıklamaya DTK Eşbaşkanı Selma Irmak, HDP milletvekilleri Nursel Aydoğan, Feleknas Uca, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Eşbaşkanları Fırat Anlı, Gültan Kışanak, Eğitim Sen ve SES yöneticileri ile çok sayıda kişi katıldı. Dünya Anadil Günü için hazırlanan Kurmanci, Kurmancki kelimelerin yazılı olduğu cep kitapçığının dağıtıldığı açıklamada sık sık "Be ziman jiyan nabe" sloganları atıldı. DTK Dil Komisyonu üyesi İrfan Babaoğlu, Kürtlerin, devletin Kürtçe üzerinde geliştirdiği inkar ve imha politikalarına rağmen yıllardır direndiğini belirterek, "Demokratik özerklik inşası etrafında Kürtçemizi geliştirelim. Asimilasyon politikasının amacına ulaşmaması için Kürtçe'yi yaşamın her alanında kullanarak, Kürt halkına dönük bu çabaları boşa çıkaralım" dedi.

DTK Eşbaşkanı Selma Irmak ise anadil hakkının evrensel bir hak olduğunu hatırlatarak, anadil hakkı olmadan yaşamın bir anlam taşımayacağını söyledi. Kürtçe üzerindeki baskılar artıkça varlık mücadelesinin o kadar fazla olacağını belirten Selma, "Dil ve kültür için verilen savaş yaşamın kendisidir" dedi.

ÇINAR

Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde 21 Şubat Dünya Anadil Günü nedeniyle basın açıklaması yapıldı. KURDÎ DER öncülüğünde dernek binası önünde yapılan açıklamaya, HDP, DBP, Eğitim Sen ve KURDÎ-DER yöneticileri katıldı. "Zimane me, hebûna me ye" pankartının yer aldığı açıklamada, "Ziwanê min qedexe meke!", "Em perwerdehîya bi zimane xwe dixwazım" dövizleri ve sık sık "Bê ziman jîyan nabe!" sloganı atıldı.

Grup adına açıklama yapan KURDÎ-DER Yönetim Kurulu Üyesi Ziya Kılınç, Kürt dilinin içinde bulunduğu koşulların ulus devlet anlayışından bağımsız düşünülemeyeceğini söyledi. Emperyal amaçlarla Kürt coğrafyasının bölündüğünü, Kürtçenin egemen devletlerce yasakladığını hatırlatan Ziya, Kürtlerin bu durumu kabul etmediğini, bunun için ülkelerinin dört bir yanında mücadelelerini yükselttiğini ifade etti. Kürtlerin özgürlük ve dil mücadelesinden vazgeçmeyeceğini ifade eden Ziya, Kürtlere, "Belediye başkanı, siyasetçi, yönetici, tüm Kürt halkı; çarşıda, pazarda, okulda, hastanede, mahkemelerde, sokakta caddede, tüm yaşam alanlarında Kürtçe konuşsun, Kürtçe okusun, en önemlisi de anadilde eğitim talebini yükseltmeli" çağrısında bulundu.
Açıklama, alkış ve "Zimane me rûmeta me ye" sloganıyla son buldu.

ERGANİ

Diyarbakır'ın Ergani ilçesinde KURDİ-DER öncülüğünde, 21 Şubat Dünya Ana Dil Günü kutlamaları kapsamında yürüyüş gerçekleştirildi. Ergani KURDİ-DER önünde bir araya gelen kitle, "21 Sibatê Roja Zimanê Dayikê Ya Cîhanê Pîroz bê" pankartı ile eski Hükümet binası önüne kadar yürüdü. Yürüyüş boyunca sık sık "Zimanê me Rümeta me ye" sloganları atıldı. Eski Hükümet binası önünde özgürlük ve demokrasi mücadelesinde yaşamını yitirenler için saygı duruşu yapıldı. Ergani KURDİ-DER Şubesi Eşbaşkanı Servet Pala, 21 Şubat Dünya Ana Dil Günü'nü kutlayarak, "Dil hakların kimliğidir. Dilsiz bir halk varlığını devam ettiremez. Ekmek gibi su gibi temel bir ihtiyaçtır. Dil kimlik onur ve kişilik temelinde ne adım atılması gerekiyorsa derhal atılmalıdır. Halkımız yaşamın her alanında kendi diline sahip çıkmalı ve ana dilini koruması gerekir. Anayasanın hazırlandığı bu süreçte Kürt sorununun çözümü, huzurlu bir ülke için Kürtçe eğitim en önemli ve vazgeçilmez talebimizdir.buna hayati bir önem atfetmeliyiz" dedi.
Açıklama alkış ve sloganlarla son buldu.

VAN

Eğitim Sen Van Şubesi Uluslararası Anadil Günü dolayısıyla "Her kesimin kendi dilinde konuşması ve eğitim görmesi" talebiyle basın toplantısı düzenledi. Şubede düzenlenen toplantıda açıklamayı Eşbaşkan Gülcan Kaçmaz Sayyiğit yaptı. İktidarın tekçi dayatmalarının dil zenginliğini engellediğini vurgulayan Gülcan, Türkiye'de kamusal ve eğitim alanlarında anadilin halen yasak olduğunun altını çizdi. Gülcan, "Eğitim Sen'in, eğitim-öğretim alanında örgütlü bir sendika olmanın doğal bir sonucu olarak anadilinde eğitimi savunduğu için 2004 yılında kapatılma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı unutulmuş değildir. Çok dilli belediyecilik hizmeti verdiği için görevinden alınan veya hakkında davalar açılan belediye başkanları da günümüzün gerçekleri arasındadır" ifadelerinde bulundu.

'Dilin engellenmesi çocukları etkiliyor'

Anadilin kullanımın engellenmesinin toplumun bütün bireylerinin değişik boyutta etkilediğini kaydeden Gülcan, bu engelin en çok da çocukları etkilediğini belirtti. Gülcan, "Eğitim biliminin temel ilkesini oluşturan 'anadilde eğitim' taleplerinin her dönem ırkçı-şoven duygu ve tepkilerle karşılandığı bir ortamda, Türkçe dışındaki anadillerinin varlığına ve öğrenilmesine karşı çıkmak, bir yönüyle eğitim biliminin en temel ilkesine karşı çıkmak anlamına gelmektedir. Anadilinin önemi ve gerekliliğinin yanı sıra, sosyal, toplumsal, pedagojik ve insani boyutu yeterince tartışılmadığı ve bilince çıkmadığı sürece Dünya Anadili Günü'nün anlamını ve önemini anlamak mümkün olmayacaktır" diye belirtti.

SİİRT

Siirt'e KURDÎ-DER, DBP Akademisi, Dibistana Azad, Eğitim Sen temsilcileri Anadil Günü vesilesiyle kente ücretsiz Azadiya Welat gazetesi dağıttı. "Bışaftın komkujiya bê xwîn e" "Lı welatê xwe bı zimanê xwe" "Asimilasyon kansız soykırımdır", "Anayurdunda anadilinde" yazılı bildiriler gazeteyle birlikte dağıtıldı.

Öte yandan gazete dağıtımı yapan 3 kişi kent merkezinde polislerce gözaltına alındı. Yeni Mahalle Polis Karakolu'na götürüldükten sonra serbest bırakıldı.

HAKKARİ

Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde Tevgere Zımanê Kurdi (TZP) öncülüğünde 21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle kapsamında açıklama yapıldı. Eski Cezaevi Kavşağı'nda yapılan açıklama öncesi Cengiz Topel Caddesi'ni çift yönlü trafiğe kapatan zırhlı araçlar, park halindeki araç sahiplerine "Araçlarınızı bulunduğu yerden kaldırın" anonsu yaptı. Polisin attığı gaz bombalarıyla çarşı merkezi boşalarak, esnafa yine kepenk kapattı.

Bütün engellemelere rağmen pankart ve dövizleri ile bir araya gelen kitle adına açıklama yapan KURDİ-DER Şube Eşbaşkanı Doğan Engüdar, AKP hükümeti ve devletin imha politikalarının bugün 21'nci yüzyılda halen devam ettiğine dikkat çekerek, "Dili, kültürü, tarihi ile Kürt halkının varlığı yok sayılmaktadır. Bütün dünyanın gözü önünde hakkımız olan dil özgürlüğünü ve bütün kültürel haklarımızı elde edene kadar mücadelemizi büyüterek sürdüreceğiz" dedi.
Ardından konuşan HDP Hakkari Milletvekili Nihat Akdoğan ise, "Ana dil için yaptığımız bir açıklamaya bile tahammül yok" diyerek, saldırıya tepki gösterdi.

Açıklamanın ardından gençler kavşakta toplanarak devlet güçlerinin saldırısına karşı direnişe geçti.

AĞRI

Ağrı'da ise KURDÎ-DER Şubesi ve sivil toplum örgütleri, Sema Kültür Merkezi'nde basın toplantısı yaptı. HDP Ağrı Milletvekili Berdan Öztürk, Belediye Eşbaşkanı Mukaddes Kubilay, sivil toplum örgütü temsilcileri ve HDP ile DBP'li yöneticilerin yanı sıra birçok kişi basın toplantısına katıldı. Saygı duruşunun ardından konuşan KURDÎ-DER yöneticisi Doğan Efe, yıllardır Kürt dili üzerindeki baskılara değinerek, yürütülen asimilasyon politikalarını eleştirdi.
AKP hükümeti döneminde de Kürt dili üzerindeki asimilasyonun devam ettirildiğini hatırlatan Doğan, anadilde eğitim ve öğretimin önemine değindi.
Konuşmanın ardından, Dünya Anadil Günü'nün önemi üzerine hazırlanan bir sinevizyon gösterimi yapıldı.

İZMİR

KURDÎ-DER İzmir Şubesi, 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nü vesilesiyle dernek binası önünde açıklama yaptı. Çok sayıda yurttaşın yanı sıra çeşitli siyasi parti ve sivil toplum kuruluşu temsilcisinin de katıldığı açıklamada, İngilizce, Kürtçe, İtalyanca, Türkçe ve Ermenice, "Anadilmizde eğitim istiyoruz" ve "Kürtçeye özgürlük" dövizleri taşındı. "Zimane me rumetame ye" ve "Bê ziman jiyan nabe" sloganları atıldı. Açıklama yapan Dernek Yöneticisi Ali Yalçınkaya, halkların 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nü kutladı. Ali, hala milyonlarca Kürt çocuğunun gün be gün asimilasyona maruz kaldığını vurguladı. Tüm bu olumsuzluklara rağmen anadil mücadelesinden vazgeçmeyeceklerini vurgulayan Ali, "Kürt gençlerini benliğinden koparıyorlar tamamen asimile etmek istiyorlar. Ancak Kürtçeyi öğrenenlerin sayısı gün be gün artıyor. Kürt aileler Arapça Farsça ve Türkçeden bağlarını tamamen koparıyor. Artık kendi kültürünü ve dilini yaşıyor. Bizde Tevgera Zımane Kurdi olarak inkar imha ve asimilasyon politikalarına karşı sonuna kadar mücadele edeceğiz" dedi.

(ekip/gc)