JINHA

ANKARA - Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın (TİHV), sokağa çıkma yasakları boyunca yaşamlarını kaybeden sivillere yönelik yayınladığı rapora göre, en uzun süreli yasak Sur'da yaşandı. Savaş konseptinin 7 ayını gözler önüne seren raporda, 1 milyon 642 bin kişinin bu yasaklardan etkilendiğine ve en çok sivil ölümün Cizre'de yaşandığına dikkat çekilirken, hala 79 kişinin kimlik teşhislerinin yapılamadığı belirtildi.

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), 16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında ilan edilen sokağa çıkma yasakları ve yaşamlarını kaybeden sivillere ilişkin raporunu yayınladı. Savaş konseptinin 7 ayını gözler önüne seren TİHV raporuna göre, Diyarbakır'da 34 kez, Şırnak'ta 9 kez ve Mardin'de 11 kez olmak üzere Hakkari'de 5 kez, Muş'ta 1 kez, Elazığ'da 1 kez ve Batman’da 2 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Raporda, toplam en az 22 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 63 gün süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağının uygulandığı belirtildi.

16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında sokağa çıkma yasakları süresince en az 310 sivil yaşamını yitirdiği belirtilen raporda, bunların 72’sinin çocuk olduğu kaydedildi. Ayrıca yasak boyunca 1 milyon 642 bin kişi etkilendiği belirtildi.

Sur’da 100 günlük yasak

TİHV raporuna göre, aralıksız en uzun süreli sokağa çıkma yasağı 100 gün ile Sur’da yaşandı. Bunu Cizre (79 gün), Silopi (37 gün), İdil (33 gün) ve Dargeçit (18 gün) izledi. 16 Ağustos 2015-18 Mart 2016 arasında 7 il 22 ilçede uygulanan sokağa çıkma yasakları 1 milyon 642 bin kişiyi etkiledi.

En çok sivil ölüm Cizre'de

TİHV'in raporuna göre sivil ölümlerin yaşandığı yerler ve hayatını kaybeden sivil sayısı şöyle: Muş; Varto (4), Diyarbakır; Silvan (15), Bismil (8), Sur (24), Bağlar (2), Hakkari; Yüksekova (5), Şırnak; Cizre (183), Silopi (29), İdil (15), Mardin; Nusaybin; (20), Dargeçit (5). TİHV raporunda yer alan diğer bilgiler şöyle:

79 kişinin kimlik teşhisleri yapılamadı

* "16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında sokağa çıkma yasakları süresince en az 310 sivil yaşamını yitirdi. Bu kişilerden; 72'si çocuk, 62'si kadın ve 29'u 60 yaşın üzerinde. Ayrıca, en az 79 kişi ise Cizre ve Sur'da yaşamlarını yitirmiş ve henüz kimlik teşhisleri yapılamamış olduğu için bu verilere dahil edilmedi.

* En az 79 kişinin cenazelerinin ya Adli Tıp Kurumları'nda kimlik teşhisi için bekletilmekte olduğu ya da değişen yönetmeliklere binaen kimsesizler mezarlıklarına gömüldükleri veya defnedildikleri yerlerin bilgisinin kamu görevlileri tarafından verilmemekte olduğu ifade ediliyor.

* Ölümlerine ilişkin bilgiye erişilebilen en az 76 sivilin sağlığa erişim hakkından yoksun bırakılmaları sonucu yaşamlarını yitirdikleri görüşü var.

* Yine ölümlerine ilişkin bilgiye erişilebilen en az 180 sivilin ev sınırları içerisinde; bu kişilerden 162'sinin açılan ateş ve tanklardan atılan top mermileri, 18'inin ise sokağa çıkma yasağı ve çatışma ortamının yarattığı etki ile sağlık sorunları yaşamaları sonucu yaşamlarını yitirdikleri düşünülmektedir. Çarpıcı bir durum olarak ev sınırları içerisinde yaşamını yitiren sivillerin sayısı tek başına Cizre'de 137 insandır.

* Şırnak'ın Silopi ilçesinde bir karından ateşli silahla vurulma sonucu 7 aylık ölü doğum meydana geldi. En az 10 sivil sokağa çıkma yasağının sürdüğü ilçelerin yakınındaki mahallelerde resmi sokağa çıkma yasağı ilanı veya operasyon olmayan bölgelerdeki toplumsal gösteriler sırasında, güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu vurularak veya göz yaşartıcı kimyasallar gibi toplumsal olaylarda zor kullanım araçlarının yarattığı etki nedeniyle yaşamlarını yitirdi. "

(he/sy)