JINHA

AMED - Silopi'de sokağa çıkma yasağına ilişkin inceleme ve tespitlerde bulunan hukuk ve insan hakları kurumları hazırladıkları raporu açıkladı. Raporda, Silopi'de yaşam ve insani temelde tüm hakların gasp edildiğine dikkat çekilerek, sivillerin korunmak bir yana hedef alınarak katledildiği yer aldı. Yine katliamların yaşandığı ilçede olay yeri ineceleme delil toplama işlemlerinin de yapılmadığına vurgu yapılarak, uluslararası kurumlara çağrı yapıldı.

Şırnak'ın Silopi ilçesinde 14 Aralık'ta başlatılan 19 Ocak tarihinde yarı zamanlı olarak kaldırılan sokağa çıkma yasağı süresince meydana gelen hak ihlallerine ilişkin İHD, TİHV, MHD ve Diyarbakır Barosu tarafından tespit ve inceleme çalışmamalarının sonuçlarını içeren rapor açıklandı. İHD Diyarbakır Şubesinde düzenlenen basın toplantısında raporu İHD Diyarbakır Şube Yönetim Kurulu üyesi ve MYK üyesi Muhterem Süren açıkladı. Muhterem, sivil insanların sokağa çıkma yasağı süresince, büyük oranda ateşli silahlarla yaralandığına dikkat çekerek, "İnsanlar, tedavi olma ve sağlığa erişim hakları ellerinden alındığı için yaşamlarını yitirmişlerdir. Cenazeler, ailelerinin gözü önünde günlerce açık alanda bekletilmiş ve cenazeleri günlerce ailelerine seyrettirme manevi işkencesi, günlerce sürdürülmüştür" dedi.

'Baskı ve tehdit altında çalıştk'

Muhterem, yıkımların gerçekleştiği mahallelerin afet alanı ilan edilmesine yönelik alınan kararın, yaşam alanlarına verilmiş tahribatların delillerini ortadan kaldırılmaya yönelik bir girişim olduğunu belirterek, incelemelerde bulundukları sürece takibe alındıklarını, Tahir Elçi'nin katledildiği hatırlatılarak tehdit edildiklerini söyledi.

'Sıkıyönetim devam ediyor'

Saat 18.00'dan sonra halkın sokağa çıkamadığını, sıkıyönetim/olağanüstü hal uygulamalarının halen devam ettiğini, şehrin birçok noktasında olduğu gibi Habur'a giden ana caddeye (İpek Yoluna) çıkan bütün sokak başlarına birer zırhlı araç ve ağır silah taşıyan çok sayıda özel harekat polisinin yerleştirildiğini, bu polislerin sokaklardan ve mahallelerden caddeye inen yurttaşlara gelişi güzel kimlik kontrolü ve GBT sorgusu yaptığını aktardı.

'Halkın yaşam hakkı gasp edildi'

Kamu binalarının karargaha dönüştürüldüğünü, Cumhuriyet, Süleyman Demirel, Yenişehir İlkokulu ve Sevgi ilkokullarının hali hazırda karargah olarak kullanıldığını ifade eden Muhterem, belediye ve eşbaşkanlar dahil çalışanlarının görevlerinin devre dışı bırakıldığını dile getirdi. Belediye eş başkanları ve personel dâhil 22 kişi gözaltına alınmış beşi tutuklanmıştır. Belediye Eşbaşkanı Emine Esmer ile 22 kişinin tutuklandığını hatırlatan Muhterem, halkın hiçbir temel ihtiyacının karşılanmadığını, halkın yaşam hakkı, işkence ve kötü muameleye tabi tutulmama hakkı, barınma hakkı, sağlığa erişim hakkı, temiz suya ulaşım hakkı, yaşlılar-çocuklar ve engellilerin bakım hakkı, seyahat özgürlüğü hakkı, eğitim hakkı, güvenlikli bir ortamda yaşama hakkı kalmadığını vurguladı. Muhterem, temel hak ve özgürlüklerin sağlanması için yapılan bütün girişimlerin emir komuta zincirinde tamamen ortadan kaldırılarak, bir savaş ortamında uzun süre tutulan halka adeta bir hapishane hayatı dayatıldığını ve sokağa çıkma yasağının bir işkence haline dönüştürüldüğünü aktardı.

'Siviller korunmadı hatta hedef alındı'

Sivil yurttaşların can ve mal güvenliklerinin dikkate alınmadığını hatta hedef alındığını belirten Muhterem, ambulans gönderilmediğini, cenazelerin günlerce sokaklarda bekletildiğini, sivillerin yaşamını yitirdiğini, sivil kişilerin üzerine asker elbisesi giydirilerek evlerin balkonlarından hedef haline getirildiği beyanlarını ifade etti. Yine yaralıların bulundukları yerlenden alınmadığını, ambulans istenildiğinde yoğun ateş açıldığını, ailelerin cenazelerin süreçlerinde bulunmadığını, gömülme, yas hakkının gasp edildiğini, halkın evlerinden zorla çıkarıldığını, su ve elektirik, telefonların kesik olduğunu söyledi.

Uluslararası kurumlara çağrı

Muhterem'in raporda aktardığı bilgilerinden dikkat çekici bir noktada olay yeri inceleme ve delil toplanma işlemlerinin yapılmamış olması. Çatışma alanlarında birçok askeri mühimmat parçalarına ve mermi çekirdeklerine/kovanlarına rastlandığını belirten Muhterem, etkin bir soruşturma yürütülmesi, kayıtların incelenmesi, tanık beyanlarının dinlenmesi gerektiğini söyledi. Ulusalararası kurumlara da çağrı yapan Muhterem, "Heyetimiz, sokağa çıkma yasaklarının ilan edildiği Silopi'de inceleme yapmak üzere ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara, heyetler oluşturup gözlem yapmaları ve rapor hazırlamaları çağrısında bulunmaktadır. Ayrıca, hükümet, BM İnsan Hakları Savunucularının Korunması Bildirgesine uygun olarak, bağımsız ve hükümet dışı heyetlerin hak ihlallerinin yaşandığı yerlerde gerekli çalışmaları yapması için gerekli ortamı yaratmalıdır" dedi.

(sg-be/gc)