JINHA

İSTANBUL - Çocuklara yönelik yaşanan cinsel istismar saldırılarında ailelere tavsiyelerde bulunan Psikolog Ebru Ergün, "Yargılamak yerine çözüm yollarını arayan bir anlayışla yaklaşmak çocuğun 'ailem benim yanımda' hissine sahip olmasını sağlayacaktır" diyerek, istismarı örtbas etmenin onarılamayacak yaralara yol açacağını belirtti.

Ensar Vakfı ve KAİMDER yurtlarında çocukların cinsel istismara maruz kalmasının ardından çok sayıda istismar haberi gündeme geldi. Toplumsal dayatmalar çerçevesinde biçimlenen aile kurumu herhangi bir istismar olayında hem ne yapacağını bilemiyor hem de olayı kabullenmek noktasında reddedici davranabiliyor. Konu ile ilgili bilgi veren Psikolog Ebru Ergün, istismara maruz kalan çocuklarda gözlemlenen davranış değişiklikleri ve ailelerin çocuklara nasıl yaklaşması gerektiği konusunda bilgi verdi.

İstismara uğrayan çocuklarda gözlenen davranışlar

Her çocuğun aynı tepkiyi aynı şiddete vereceği gibi genel geçer bir kural olmadığını belirten Ebru, bu durumu istismarın sıklığı, sayısı, çocukların kişisel yapısı gibi faktörlerin etkilediğini söyledi. Buna karşın en genel biçimde istismara uğrayan çocuklarda, gerginlik, idrar kaçırma, iştahta farklılaşma, uyku bozukluğu, huzursuzluk yaşa göre ise madde kullanımı, kendine zarar verme gibi davranışların gözlemlendiğini ifade eden Ebru, "Ayrıca çocukların yaptığı resimlerde ve oynadığı oyunlarda farklılaşmalar görülüyor. Örneğin kendi yaşlarının üzerinde olan bir cinsel bilgiliyi resmedebiliyorlar ya da ergenlerde aşırı cinsel davranışta bulunma gibi durumlar olabiliyor" dedi.

'Çocuğunuzun yanında olduğunuzu hissettirin'

Çocukların bu durumu aile ile paylaşıp paylaşmamasının çocuk ve aile arasındaki ilişki ile alakalı olduğunu dile getiren Ebru, "Çocuklar üzerinde çok fazla baskı kuran, 'elalem ne der' anlayışı ile çocuğa yaklaşan, çocuğa 'hayır' deme fırsatı tanımayan, bir hata yaptığında aşırı tepki ile davranan ailelerin çocukları bu durumunu anlatmaktan kaçınır. Bunu anlatmalarını sağlamak için çocuğunuzun yanında olduğunuzu hissettirmeniz gerekiyor. Yargılamak yerine çözüm yollarını arayan bir anlayışla yaklaşmak çocuğun 'ailem benim yanımda' hissine sahip olmasını sağlayacak" şeklinde konuştu. Çocuk bu durumu paylaştıktan sonra ise "Sen niye öyle giyindin?", "Sen niye oraya gittin?" gibi çocuğu suçlu hissettirecek bir tavra girmemenin önemli olduğunu söyleyen Ebru, "Çünkü zaten çocuklar istismara maruz kaldıktan sonra bunu hissetmeye çok yatkın oluyorlar. Bu suçluluk hissini beslememek 'bu senin hatan değil' demek gerekiyor" diye belirtti.

'Çocuk düzgün desteklenmediği zaman…'

Çocukların sürekli adli mercilerde ifade vermesini de engellemek gerektiğini ifade eden Ebru, "Bu noktada çocuk hakları ve cinsel içerikli suçlarda deneyimli bir avukatla hareket etmek, çocuğu götürmeden ailenin savcılığa gitmesi daha sağlıklı olabilir. Çocuğun ifadeyi psikolog eşliğinde vermesi gerekiyor. Bir uzmandan destek alınması çok önemli ailenin de destek alması çok önemli" tavsiyelerinde bulundu. Sonrasında ortaya çıkabilecek uyum bozukluları, stres, öfke gibi davranışların normal olduğunu söyleyen Ebru, "Çocuk çevresi tarafından düzgün desteklenmediği zaman uzman yardımı almadığı zaman tek başına mücadele etmek zorunda kaldığında hayatında olumsuz etkiye sebep olacaktır, desteklendiği zaman ise bu etkiler daha az olacaktır" şeklinde konuştu.

'Güven ilişkisi asla onarılmaz'

Ailelere çocuklara yönelik yaklaşımları ile ilgili bilgi veren Ebru son olarak şunları dile getirdi: "Bir çocuk bir kişinin yanına ya da bir yere gitmemekte ısrar ediyorsa orda çocuğu dinlemekte fayda var; çocuk kendini korumak istiyor olabilir. Çocukların kendi bedenleri ile ilgili kontrol hissine sahip olmamaları, zorla dokunulmamaları, öpülmemeleri, çocuğun 'hayır' deme hakkına saygı duyulması istismar durumuyla karşılaştığı zaman kendini korumasını kolaylaştırır. Çocukların bir mahremi olduğunu, bir takım isteklerinin olduğunu bilmek buna göre davranmak çocuğun kendini korumasını kolaylaştıracaktır. Çocuktur uyduruyordur, o yanlış anlamıştır gibi düşünme şekli doğru değil. Örtbas etmeye çalışmak çocukla ailenin arasında onarılmayacak yaralara yol açar, o güven ilişkisi asla onarılmaz."

(ck/mg)