JINHA

DERSİM - Dersim'de iki gündür devam eden '7. Dersim 1937-38 Konferansı' Kürtçe okunan duaların ve yakılan çıraların ardından sonlandırıldı. Sanatçıların Gulbanglar okuduğu konferansın kapanış konuşmasını gerçekleştiren Dersim Belediyesi Eşbaşkanı Mehmet Ali Bul, "37-38'de 'Dersim'i temizledik' diyen zihniyet şimdi Sur'da Nusaybin'de devam ediyor ve direnişe çarpıyor. Temizledik zihniyetine inanıyorlarsa yanılıyorlar, çünkü bunu en somut olarak Mehmet Tunç'un söylemlerinde gördük" dedi.

Dersim'de devam eden 7. Dersim 1937-38 Konferansı, 'Türkiye Medyasında Dersim 1937-38 Gerçeği ve Yaratılan Algı' ile 'Dersim Tertelesi, Yarattığı Etki ve Toplumsal Travma' oturumlarıyla devam etti. Oturumların ardından sonuç bildirgesi açıklandı. Dersim Belediyesi Eşbaşkanı Nurhayat Altun tarafından okunan sonuç bildirgesinde şunlara yer verildi:

"*1920'lerde başlayan hazırlık dönemiyle birlikte, ağırlıklı olarak 1937 ve 1938 yıllarında, yapılan kitlesel imha ve sürgün eylemlerinin BM, Soykırımı Önleme ve Cezalandırma Sözleşmesi'nin tanımladığı soykırım tanımına uygun olduğu ve devletin bu tanıma uygun olarak soykırım suçunu tanıması, bu suçla tüm yönleriyle resmi bir yüzleşmenin yapılması

*Yüzleşmenin çağdaş dünyanın normlarına göre olabilmesi için, bağımsız çevrelerden, mağdur ailelerden ve uluslararasında konuya dair çalışan hukukçu ve akademisyenlerden oluşturulacak, Hakikatleri Araştırma ve Adaleti Sağlama Komisyon'u kurulması ve bu komisyonun sağladığı veriler üzerinden

*Başta Seyit Rıza, oğlu ve arkadaşları olmak üzere idam edilenlerin ve katledilenlerin akibetleri ve mezar yerlerinin bildirilmesi,

*Soykırım sürecinde kadınlara yönelik cinsel suçlar başta olmak üzere, tüm insanlığa karşı işlenen suçların tespiti ile kayıp çocukların akıbetinin açıklanması, ailelerine bildirilmesi, bu konudaki kayıtların açıklanması,

*Bu suçun işlendiği Dersim'de, Desim Belediyesi öncülüğünde Sivil Toplum Kurumlarıyla bir platform çerçevesinde, soykırımın bütün yönleriyle araştırılarak, görsel, yazılı ve diğer kalıntıların toplanarak sergilenmeleri ve korunmaları için bir Müzenin oluşturulması, soykırımı temsil eden bir anıtın yapılması,

*Kitlesel imha noktaları olarak kullanılan tüm alanların bir haritasının çıkarılması ve bu alanların belirlenerek koruma altına alınmaları; kronolojisinin oluşturulması,

*Dersim soykırımının gerekçesi olan inanç ve etnik kimliğini temsil eden başta Dersim ismi olmak üzere ilçe ve köy ve diğer coğrafik yer isimlerinin iadesi,

*Soykırımla ilgili olarak gerek Türkiye Cumhuriyeti'nin arşivlerinde ve gerekse Avrupa, Amerika ve Rusya Federasyonu'nda mevcut olan arşivlerin kullanıma açılması,

*Dersim katliamında katkısı olan kişilerin öncelikle katliam bölgesi olan Dersim'de olmak üzere tüm yerlerde isimlerinin kaldırılması,

*Dersim kutsal coğrafyası başta olmak üzere, şu anda fiili olarak Maraş'ta Alevi coğrafyasına dışarıdan getirilen nüfusla müdahale edilmesi, Alevilerin kendi coğrafyalarından sürülme çabalarına, Baraj/HES müdahalelerine son verilmesi,

*Alevi inancına, bilgisine ve ibadethanelerine yönelik müdahaleye derhal son verilmesi,

*Diyanet İşleri Başkanlığı ve zorunlu din derslerinin kaldırılmasına,

*Dersim'de konuşulan Kırmancki/Zazaki'nin UNESCO'nun kayıp diller kategorisinde olması hasebiyle, bu dilin önündeki engellerin kaldırılarak, anadilde eğitimde kullanılmasının bir an önce sağlanmasına,

*Kürt halkına yönelik yürütülen inkar süreci ve bunu sağlamak için yürütülen imha ve asimilasyona, bu amaçla işlenen tüm insanlık suçlarına karşı cezasızlık pratiğine son verilmesi,derhal barış sürecinin başlatılması ve bu çerçevede siyasi temsiliyetin önünü tıkayacak tüm uygulamalara son verilmesi,

*Bölgede ve Dersim'de hukuk dışı sokağa çıkma yasaklarıyla fiili olarak yürütülen olağanüstü hal uygulanmasının kaldırılarak, başta yaşam hakkı olmak üzere tüm temel hak ve özgürlüklerin güvenceye alınması,

*Dersim Belediyesi, Dersim Sivil Toplum Kurumları ve Dersim diyasporasınındaha yakın çalışma ilişkisi içinde olunmasına karar verilmiştir."
Sonuç bildirgesi konferansa katılanların onamasına sunularak kabul edildi.

Sonuç bildirgesinin okunmasından sonra Dersim Belediyesi Eşbaşkanı Mehmet Ali Bul kapanış konuşması gerçekleştirdi. Mehmet, "Biz atalarımızın ardılları olarak bu soykırımın ilan edilmesi ve anlatılması noktasında eksik kaldık. Sürekli devam eden zihniyetin sona ermesini istiyoruz. Ermeni soykırımı ile yüzleşilseydi Dersim olmazdı. Eğer Dersimle yüzleşilseydi Roboski olmazdı. Kantonlar örneğiyle çatışmasızlıklar yaratabiliriz. 37-38'de 'Dersim'i temizledik' diyen zihniyet şimdi Sur'da Nusaybin'de devam ediyor ve direnişe çarpıyor. Temizledik zihniyetine inanıyorlarsa yanılıyorlar, çünkü bunun en somut olarak Mehmet Tunç'un söylemlerinde gördük " dedi.

Ardından Alevi piri Ana Menşura Kürtçe dualar okudu ve çıra yakılarak niyazlar dağıtıldı. Sanatçılar Metin Kahraman, Mikail Aslan ve Erdoğan Emir'in Gulbang okumasının ardından program sona erdi.

(dk-aı/gc)