JINHA

HABER MERKEZİ - HDK Eşsözcüleri Çerkes Sürgününe ilişkin yazılı açıklamada bulunarak, "Çerkes halkının acılarını unutmuyoruz" dedi. HDP MYK ise gerçekleştirdiği yazılı açıklamada, "Çerkesya halkının yaşadığı soykırımı anıyoruz" diye belirtti.

Halkların Demokratik kongresi (HDK) Eşsözcüleri Gülistan Kılıç Koçyiğit ve Ertuğrul Kürkçü Çerkesya Sürgünü'nün 152. yılına ilişkin yazılı açıklama yayınladı. HDK tarafından yayınlanan açıklamada, "1864 yılında Çarlık Rusyası'nın Kafkasya'yı işgalinden sonra aldığı 'etnik temizlik' kararı ile 1.500.000 civarında Çerkes Osmanlı topraklarına gönderilmiştir. Sürgün edilen Çerkeslerin yaklaşık üçte biri yollarda hayatlarını kaybetmiş, Osmanlı topraklarına ulaşabilenler ise Osmanlı'nın o gün geniş olan coğrafyasına gelişigüzel dağıtılmıştır" denildi.

'Çerkesya halkının talepleri karşılık bulmalıdır'

Açıklamada, tüm sürgün edilen halkaların başına gelen şeyin Çerkeslerin de peşini bırakmadığı belirtilerek, "Asimilasyoncu politikalarla Çerkes halkı hem Osmanlı hem Cumhuriyet döneminde dil, kimlik, kültür ve anadilde eğitim haklarından mahrum bırakılarak kültürel soykırımla yüz yüze kalmıştır. Çerkes halkının uluslararası platformda ve Türkiye diasporasında dile getirdiği talepler bu topraklarda yaşayan ve kırıma uğrayan diğer halklarımızın talepleri gibi meşru ve haklı olup karşılık bulması gerekmektedir" diye kaydedildi.

'Çerkeslerin anayurduna dönmesi için zemin sağlansın'

Rusya Federasyonu'nun Çerkeslerden özür dilemesi gerektiği ifade edilen açıklamada "Çerkes halkına yaşadıkları ülkelerin vatandaşlığını da içeren çifte vatandaşlık hakkını vermeli, Çerkes halkının tarihsel anayurduna dönebilmesi için yasal ve sosyal zemini sağlamalıdır. Türkiye'deki diğer halklar gibi, Çerkesler'e yönelik inkar ve asimilasyon politikalarına son verilmeli, Çerkeslerin dillerini, kültürlerini, kimliklerini yaşayabilme ve yaşatabilmesi adına tüm hakları tanınmalı, bu konuda var olan yasal engeller kaldırılmalıdır. Başta anadilinde eğitim hakları olmak üzere kültürel hakları tanınmalıdır. Tarihi bilgi ve belgelerin gelecek nesillere aktarılabilmesi ve korunabilmesi için gerekli çalışmaların yapılması amacıyla yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Değiştirilmiş olan yer isimleri iade edilmelidir. Okul kitaplarındaki Anadolu'da yaşayan tüm halklarla ilgili ayrımcı ve ırkçı ifadeler temizlenmelidir" şeklinde dile getirildi.

Açıklamada son olarak şunlara yer verildi: "Biz Halkların Demokratik Kongresi olarak bundan tam 152 yıl önce Çarlık Rusyası tarafından anayurtlarından sürülerek dünyanın dört bir yanına dağılmak zorunda kalan Kafkasya halklarından Çerkes halkının acılarını unutmuyoruz. Toplumsal barışın inşası için Türkiye'de yaşayan tüm farklı kimliklerle beraber Çerkes halkının hakları için mücadele etmeye, taleplerinin takipçisi olmaya devam edeceğiz."

'Çerkesya halklarının yaşadığı soykırımı anıyoruz'

HDP MYK tarafından yayınlanan açıklamada ise şunlar kaydedildi: " 'Yok sayılmamak ve eşit olmak'; bu ifadelerin anlamını Çerkesya halkları en derinden hissederler. Çünkü bunları talep eden Çerkesya halkları, 152 yıl önce büyük bir trajedi yaşadılar. 21 Mayıs 1864 günü tarihe Çerkes soykırımının simgesi olarak kazındı. Çarlık Rusyası, Kafkasya'nın doğusunda, Dağıstan ve Çeçen-İnguş Bölgesi'nde, kadın, çocuk ayırmaksızın tam bir imha politikası izledi. Çerkesya halkları bu tarifsiz acıyı daima yüreklerinde taşıdılar ve ağıtlarını kuşaktan kuşağa aktardılar."

Sömürgeciliğe karşı bağımsızlık için direnen Çerkesler'den katledilmeyenlerin vatanlarından sürgün edildiğinin altı çizilen açıklamada, "Çerkesya halkları şimdi dünyanın 40 civarındaki ülkesinde yaşamlarını sürdürüyor. Bugün Çerkeslerin en büyük bölümü Türkiye'de yaşıyor. Anadolu'daki Çerkes nüfusu 5 milyonu aşıyor. Bu trajediyi yaşamış olan halklar, bugün Türkiye'de ve Ortadoğu'da, Suriye ve Irak'ta yaşananları, o coğrafyadaki Kürt, Arap, Türkmen, Süryani, Ezidi, Hıristiyan ve diğer farklı halkların ve inanç gruplarının gördükleri zulmü çok daha iyi anlayabilirler" denildi.

Açıklamada Çerkesya halkının yaşadıklarına ilişkin taleplerde bulunarak şunlar sıralandı:

"* Çerkes kimliğinin ve kültürünün yaşatılmasının önündeki engellerin ortadan kaldırılması,

* Anadilinde eğitim hakkının uygulanması, üniversitelerde akademik programların açılması,

* Çerkesçe TV ve radyo yayın hakkının sağlanması,

* Çerkes köylerine eski isimlerinin iade edilmesi, çocuklara Çerkes dilinde isimlerin verilebilmesi,

* Çerkesleri hain olarak anlatan veya inkar eden tüm ırkçı ifadelerin ve nefret söyleminin ders kitaplarından ayıklanması haklı talepleri; insan hakları ve demokrasi mücadelesindeki yerleri, bu dönemde geniş bir demokrasi cephesinin gelişmesine de katkı sağlayacaktır."

Açıklamada şunlar kaydedildi: "Bugün Türkler, Kürtler, Aleviler, Çerkesler, Ermeniler, Rumlar, Ezidiler, Süryaniler, Keldaniler, Araplar, Lazlar, Pomaklar, Romanlar hep birlikte demokratik bir ulusu oluşturup, her türlü 'tek'çiliğe hayır diyerek yeni ve demokratik bir yaşamı inşa edebiliriz.

Çerkesya halklarının sürgün ve soykırımlara rağmen, kendi kimliklerine, dillerine ve kültürlerine sahip çıkmakta gösterdikleri büyük direnci saygıyla takip ediyoruz. 152nci yılında Çerkes soykırımının acısını bir kez daha paylaşıyor ve Çerkes halkının anadili, kültürü ve inancıyla özgür, eşit ve demokratik yaşam mücadelesini mücadelemiz kabul ediyoruz."

(dk)