JINHA

NAVENDA NÛÇEYAN - Koordînasyona KJAR'ê bi boneya êrîşên ser Ferînaz ku bûn sedema ew xwe ji avahiyê bavêje û jiyana xwe ji dest bide daxuyaniyek nivîskî weşand û got: "Di kesayeta Ferînaz Xosrowanî a ku tekoşîna parastina rûmeta xwe da û di wê oxirê de dawî li jiyana xwe anî tevahî jinên rastî her cûre êrîşên mêr û dewletê tên bibîr tînin û dibêjin bila çavê we li paş nemîne. Emê weke KJAR û HPJ dawî li vê çanda tecawizê bînin.”

Koordînasyona Komeleya Jinên Azad ê Rojhilat (KJAR) ê bi daxuyaniyek nivîskî bang li gelên kurd ê Rojhilatê Kurdistanê kir ku xwedî li Ferînaz Xosrowanî derbikevin. KJAR diyar kir ku rejîma Îranê naxwaze jin xwe biparêze û kesên ku xwe diparêzin jî wek Reyahane Cebariyan bidarve dike. daxuyanî wiha ye: “Di civakê de û bi taybet jî di civakên Rojhilata Navîn de şîdeteke sîstematîk ser jinan serê xwe girtiye û diçe. Tundutujî êdî bûye çandek û parçeyek asayî ya jiyana jinan. Balkêşe ku her lêgerînên azadiyê yên jinan pêşdikevin, jin xwe di her qadekê de birêxistin dikin, zanista wan a xweparastinê û parastina rûmeta xwe pêş dikeve, zêdetir rastî êrîşên hovane tên. Destdirêjî, tundutujî û her cûre êriş nîşaneya harbûna pergala desthilatdar a mêre û ev çandekê îfade dike."


Di daxuyaniyê de hat zanîn ku êrîşên ser jinan hêza xwe ji desthilatiya mêran ya paşveru û zayend parêz digire û wiha berdewam kir: "Her êrîşa li hemberî jinan hêza xwe ji paşverûtiya civakî, cinsiyetparêzî û qanûnên dij jinan digire. Li pişt her êrîşê bêqanûniyên dewletê û paşverûtiya civakî veşartiye. Êrîş, tundutujî, destdirêjî çandek û zêhniyeteke. Ji lewma nabe ku ev êrîşane tenê weke karê yek zilamî û komekê were destgirtin. Gelek caran tê gotin pirsgirêkên van yên psîkolojîk hene yan jî meyla wan a şîdetê heye. Lê, ti carî nayê pirsîn ka ev hovîtiya mêr a her diçe tundtir dibe jêdera xwe ji çi digire, pişta xwe dide kuderê û çawa dikarin ev çend rehet û hêsan êrîşê jinan bikin?

Rejîma îslamî ya Îranê yek ji wan dewletane ku li hember jinê şîdeteke piralî, sîstematîk û hovane birêve dibe. Dewleta Îran di şîdet û dijminiya xwe ya li hember jinê de tiştek ji leza xwe wenda nake. Îran ku li herderê Besîcên xwe bicihkiriye û nahêle çûk bifire dema dor tê şîdeta li ser jinê çavê xwe jêre digire û ji nedîtîve tê. Li Îranê hîna duh asît avêtin ser ruyê jinan, piştre jin hatin kêr kirin, jin di nava malê de ji aliyê malbata xwe ve hatin qetilkirin, xwendekara Kurd Şeyda Hatemî hate qetilkirin, Reyhane Cebarî ku hate darvekirin, tenê ji hinek bûyerên ku derketine çapemeniyê û ji aliyê raya giştî ve tên zanînin. Jin her kêlî di bin metirsiya destdirêjî û êrîşa mêr de jiyan dikin. Li Îranê ti ewlehiyek jinê ya jiyanê nîne. Jixwe li Îranê hiqûq nîne û hiqûqa heyî jî, li ser esasê berjewendiyên dewleta mêrsalare û dijberê jin e.

‘Bûyerên bi vî rengî karê dewletê ye’

KJAR'ê êrîşên ser Ferînaz bi tindî şermezar kir û wiha domand: "Weke KJAR êrîş û destdirêjiya li hember jina ciwan Ferînaz Xosrowanî şermezar û lanet dikin û sersaxiyê ji malbata wê re dixwazin. Ferînaz ji bo nehişt destdirêjî lê were kirin, xwe ji qata çaran avêt xwarê û dawî li jiyana xwe anî. Kesê ku xwest destdirêjî li Ferînaz bike karmendekê îtlaatê bû. Balkêşe ku hemû tecawizkar û êrîşkar karmendên dewletê bixwene. Yê êrîşê Reyhane Cebarî kiribû jî kesekî endamê îtlaatê yê kevin bû. Ev jî asta zêhniyeta tecawizkar û hovane ya dewleta Îranê nîşan dide. Ev bûyerane bûyerên wer ji rêzê nîne, raste rast karê dewletê ye.

Divê malbat li pey vê bûyerê bikeve û di mijara zelalkirina buyerê û cezakirina êrîşkar de roleke çalak bilîzin û gelê me û bi taybet jî gelê Kurd û jinên Kurd divê piştevaniya malbatê bikin û heya êrişkar neyê cezakirin dest ji tekoşîna xwe bernedin."

‘Dewlet tecawuzkaran diparêze’

Di daxuyaniyê balhat kişandina ser di demên êrîşan de xweparasina jinan û wiha pêde çu: "Jin dema rastê destdirêjî û êrişê tên hewl didin xwe biparêzin, lê dema dibînin ku ti çareyek nîne xwe biparêzin jî, çareyê di xwe kuştinê de dibînin. Ev jî jêdera xwe ji wê digire ku gelek jinên weke Reyhane Cebarî dema xwestin xwe biparêzin û ji lewma mafê xwe yê parastina rewa bikaranîn, bi cezayê îdamê hatin mehkûmkirin û qetilkirin. Yanî dewlet ji wan re dibêje dema mêr êrîşê we bike û destdirêjî jî li we bike divê hûn xwe neparêzin yan wê dawiya we weke ya Reyhane Cebarî be. Yanî bi ti awayî maf ji jinê re nasnake ku jin xwe biparêze. Ji lewma kujerê Ferînaz Xosrowanî ne tenê ew êrîşkarê karmendê Hotela Taraye, kujer û tecawizkarê esas dewleta Îran ya dijminê jinê ye. Ev êrîşkar û tecawizkarane tev berhemên zêhniyeta pavşerû ya dewleta Îranê ye."

‘Divê jinên kurd wek bûyera Ferhunde xwedî li Ferînaz derkevin’

Daxuanî wiha berdewam kir: "Divê di serî de jinên Kurd, jinên Îranî û tevahî gelê me li dijî vê hovîtiyê xwedî helwest bin. Xwedî derketina li Ferînaz Xosrowanî xwedî derketina li rûmeta xwe ye û dawî anîn li çanda tecawizê ye. Eger em weke civak û weke jin naxwazin di nava bêrumetiyê de jiyan bikin û xwedî wijdanin divê bê helwest nemînin û li dijî van polîtîkayên tecawizkar serî rakin. Divê jin bizanin ku ev ne tenê êrîşa zilameke êrîşeke sîstematîk a dewletê ye. Heya ku li dijî vê zêhniyetê tekoşîn neyê kirin, xwe rêxistin û zana nekin, hêza xwe ya parastinê ya kolektîv pêşnexin jiyana wan tev di xeteriyê de ye û her roj dor tê jineke din. Çawa ku jin li Efxanîstanê xwedî li Ferxunde derketin û dengê nerazîbûnên xwe bilind kirin, divê dibin pêşengiya jinên Kurd de jî ev helwest pêşbikeve. Her ferdek civakê jin û mêr tev eger nexwazin bi çanda tecawizê re jiyan bikin divê ji van êrîşan re bêjin ‘Êdî Bes e’. Ji bo tecawizkar bên cezakirin û bibe îbret divê her cûre tekoşîn were dayîn."

‘Emê dawî li çanda tecawizê bînin’

KJAR di dawiya daxuyaniya xwe de bang li rêxistinên civakî, mafê mirovan û parastina mafê jinan kir ku tekoşîneke hevpar li dijî vê hovîtiyê bidin û weke jin hêza xwe li hember dewleta Îranê û desthilatiya mêr bikin yek û daxuyanî wiha dom kir: “Careke din di şexsê Ferînaz Xosrowanî ku tekoşîna parastina rûmeta xwe da û di vê oxirê de dawî li jiyana xwe anî tevahî jinên rastî her cûre êrîşên mêr û dewletê tên bibîr tînin û dibêjin bila çavê we li paş nemîne. Emê weke KJAR û HPJ dawî li vê çanda tecawizê bînin.”

(zt)