Rojava'da kadın tarihi yeniden yazılıyor (2)

Devrimin ülkesi Rojava'da bu yıl kadınlar 8 Mart'a acılar kadar büyük heyecanlarla hazırlanıyor. Geride kalan bir yıl, başta Kürt kadınları olmak üzere tüm halklardan kadınların umut büyüttüğü bir yıl oldu. Kadın özgürleşmesinin yolu ilmik ilmik örülerek hazırlandı. Kadınlar önemli kazanımlara imza attı. Bir yandan Kobanê ve Şengal savunması diğer yandan yeni bir yaşam, yeni bir toplumsal projenin hayata geçirilmesine dönük projeler inşa edildi. Rojava'nın inşa çalışmalarında yer alan kadınlar hem Rojava kadın direnişini hem de yürüttükleri çalışmaları anlattı.

Rojava'da kadın tarihi yeniden yazılıyor (1)

Rojava devrimiyle birlikte Kürt kadınları toplumsal, siyasi, diplomasi ve ekonominin yanı sıra öz savunma alanında da kendisini örgütledi. Kadın Savunma Birliği (YPJ), Rojava devrimiyle gelişmiş, her üç kantonda da kendini etkili kılmış ve dışarıdan gelişen saldırılara karşı da özgün kadın örgütü olarak cevap vermiştir. Hem savaşta hem yaşamda örgütlenen kadınlar, direnişin kalesi olan Rojava'da kadının tarihini yeniden yazdı.

Kıta kıta direnişin kadın hali - DOSYA (12)

Anaerkil medeniyetten gelen Mısır'da kadınlar, eski bir direniş geleneğini miras aldı. Bunlardan biri olan Nefertiti, ülkesinin kaderini değiştirecek ve bin yıllar sonra bile ismi anılacak kadar önemli ve çığır açıcı işler yaptı. 20. yüzyılın başlarında onun geleneğini devralan Mısırlı kadınlar, kadın sünneti, kadına yönelik şiddet ve devlet şiddetine karşı birçok ilke imza attı. Arap Baharı'nın fitilinin ateşlendiği yer olan ülkede ilk günden itibaren değişimin parçası olmak için sokağa çıkan kadınlar, sonraki süreçlerden ise dışlandı. Kadınlar dışlanmaya karşı bu gün haklarını korumak ve geliştirmek için mücadeleyi sürdürüyor.

Kıta kıta direnişin kadın hali - DOSYA (11)

Kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (10)

Afrika'nın DAİŞ çetesi olarak bilinen Boko Haram'ın 276 kız çocuğun kaçırmasıyla gündeme gelen Nijerya'da kadınlar için erkek hapishanesini andırıyor. Yaklaşık 25 milyon kadının sünnetli olduğu ülkede, kadınların yüzde 75'i erken yaşta zorla para karşılığında satılıyor. Tecavüz çetelerinin kurulduğu ülkede bir çok kadın Avrupa ülkelerine zorla fuhuş yaptırmak için götürülüyor. Nijerya'da kadının değerini çocukluğundan beri fark eden ve kendi kendine kadınlık bilincini yaratan ve güçlendiren bir kadın olan, Chimamanda Ngozi Adichie, kadınların sesi olmak ve kadınların adeta soluksuz bırakıldığı yaşama soluk katmaya çalışan romanlarıyla bunu tüm dünyaya duyurmaya çalışıyor.

Kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (9)

Her yıl 5 milyonu aşkın kız çocuğunun sünnet edildiği, binlerce kadına tecavüze uğradığı, kız çocuklarının küçük yaşta zorla evlendirildiği Somali'de verilere göre 3,7 milyon insan açlıkla boğuşuyor ve bunların büyük bir çoğunluğu kadın. Yaşanan iç savaşta ilk saldırıya uğrayan kadın bedeni, sınıra kaçan kadınlar için ise asker tecavüzleri kaçınılmaz sonuç. Ülkede İslam adı altında yürütülen savaşta tecavüz yanında eril zihniyet kadınları recm ediyor. Somali'de kadın çığlıklarını tüm dünyaya duyuran Warıs Dirie'nin 'Çöl Çiçeği' hikâyesi ülkedeki tüm kadınlara ayna tutuyor.

Kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (8)

Meksika'nın tarihi boyunca her direnişe kadınlar öncülük yaptı. ABD sınırındaki fabrikalarda çalışan on binlerce kadının çete-polis işbirliği ile kaçırılıp tecavüz edildikten sonra kaybedildiği ülkede, bu gün kadınların gündemi sınır cinayetleri, sınır tecavüzlerine karşı devletin duyarsızlığı. Kadın katliam ve kaçırılmalarına karşı direnişin başkenti olarak bilinen Ciudad Juárez'de "Kızlarımız Eve Dönsün"ın grubunun kurucusu Norma Andrade, kendi kızı dahil katledilen tüm kadınlar için sürdürdüğü mücadelesinde defalarca ölümden döndü.

Kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (7)

Latin Amerika'nın en kalabalık ülkesi Brezilya; dünyada ilk olarak kadına yönelik şiddete karşı polis birimi 'Kadın Emniyeti'ni kuran ülke. Ancak eril politikaların kıskacında olan ülkede yoksulluk ve kadınlık aynı kategoride eziliyor. Kürtajın yasak olduğu ülkede çoğunluğu yoksul siyahi kadınlardan oluşan bir milyon kadın kaçak kürtaj nedeniyle yaşamını yitiriyor. Sadece Rio şehrinde günde ortalama 16 kadının tecavüze uğradığı ülkede, kadınlar, polis, aile ve çeteler kıskacında maruz kaldıkları cinsel ve fiziksel şiddetten kurtulmak için mücadele ediyor.

Kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (6)

Gündemi toplu tecavüzler olan Hindistan'da yaşamı ve intikam biçimiyle efsane olan 'Haydutlar Kraliçesi' Phoolan Devi'nin hikayesi ülkede kadınlarının yaşamının özeti, tanığı, ve isyanı gibi. 11 yaşında zorla evlendirilen, tecavüze uğrayan Phoolan, dağa çıktı ve tecavüzcülerden intikam aldı, cezaevinde yattı, milletvekili oldu ve suikast sonucu katledildi. Tecavüz ve kadın cinayetlerinin bir kültür halini aldığı ülkede 10 aylık bebekten 65 yaşındaki kadına kadar cinsel şiddet yaygın bir saldırı biçimi. Kadınlar ise Phoolan'ın yolundan giderek, ataerkil sisteme karşı silahlanıp kendilerini korumak için Gulabi (Pembe) Örgütü'nde birleşti.

Kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (5)

Uzak Asya'da bir takım ada devleti olan Filipinler'de kadın mücadelesi ve neoliberal eril politikaların kıyasıya mücadelesi söz konusu. Binlerce Maoist kadın gerillanın eşitlik mücadelesi yürüttüğü ülkede, 200 bine yakın aktif üyesi ile Gabriela Kadın Partisi, cinsiyet eşitliği ve kadınları özgürlüğü için önemli bir mücadele pratiği sergiliyor. Gabriela isim mirasını ülkenin bağımsızlık savaşını yürüten ilk kadın General Gabriela Silang'dan alıyor. Her 26 saniyede bir kadının şiddete maruz kaldığı ülkede, yoksulluk nedeniyle başka ülkelere göç eden kadınların sayısı 4 milyondan fazla. Batılı zenginler için kurulan 'Çocuk seks işçileri pazarı'nın uzak doğudaki önemli merkezlerinden biri haline getirilmeye çalışılan ülkede fuhuş en büyük sorun.

8 Mart'a doğru kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (4)

Kıta ülkesi olan Avustralya'ya batılılarca 'keşf'edilmeden önce doğal yaşamın hüküm sürdüğü bir yerken, İngiliz sömürgesiyle birlikte soykırım-tecavüzün ve asimilasyonun sistematik olarak kullanıldığı bir yer haline geldi. Beyaz erkekler binlerce Aborjin kadına, sömürge valisinin desteği ile tecavüz etti, beyaz kadınlar binlerce kız çocuğu 'beyazlaştırma' politikaları nedeniyle ailelerinden ve köklerinden kopardı. Hala cinsel şiddetin beyaz ve yerli kadınlar için önemli bir sorun olduğu ülke dünyada en çok tecavüz saldırısının yaşandığı 6. ülke. Aborjin akademisyen Aileen Moreton-Robinson, "beyazlığın" kurgulanışıyla cinsel şiddetin birbiriyle yakından bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Kıta kıta direnişin kadın hali DOSYA (3)

Zengin bir feminist deneyime sahip olan ABD'den kadın mücadelesinde geçmişten bu güne yasalar değişse de ırkçı uygulamalar değişmiyor. ABD'de en dikkat çeken isimlerden biri siyahî özgürlük hareketinin en önemli devrimcilerinden Assata Olugbala Shakur, cezaevi ve işkencenin ardından ülkeden kaçmak zorunda kaldı. Bu günde cinsel şiddet, polis şiddeti ve yasalar önünde eşitsizliklerin her gün yeni bir örneğinin sergilendiği ülkede, üniversitelerde yaygınlaşan tecavüzlere karşı kadın öğrenciler 'döşekli eylem' gereçleştiriyor. Ülkede kadınların gündeminde ise 27 Ocak'ta saldırıda bulunan ve yıllardır şiddeti uğrayan eşinden kendisini korumak amacıyla havaya ateş açan, bunun için 60 yıllık hapis cezasıyla karşı karşıyı kalan siyahi kadın Marissa Alexander davası bulunuyor.

8 Mart'a doğru kıta kıta direnişin kadın hali - DOSYA (2)

"Eşitli özgürlük ve adalet" sloganlarıyla başlayan 1789 devrimi ve öncesinde feminist hareketin ilk doğuş mekanlarından olan Fransa'da, kadınların ölmek içinde yaşamak içinde eşitlenme mücadelesi uzun soluklu oldu. "Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisi"ni hazırladığı için idam edilen Olympe de Gouges'in son sözleri, "Titreyin, çağdaş tiranlar! Cesaretim, sizin daha barbar davranmanıza neden oluyor" oldu. "Kadın doğulmaz olunur" belirlemesiyle toplumsal cinsiyet kalıplarını sorgulayan Simonê de Beauvair'in açtığı yoldan feminist kuram gelişti. Eril sisteme karşı mücadelenin sürdüğü Fransa'da kadınların gündemi cinsel şiddet ve ayrımcılık. Günde ortalama 27 kadın tecavüze uğruyor ve bu kadınların yarısında fazlası göçmen.

8 Mart'a doğru kıta kıta direnişin kadın hali - DOSYA (1)

Avrupa'nın en yoğun 'ev kadın' nüfusuna sahip ülkesi İspanya'dakadınların temel gündemi muhafazakâr hükümetin dayattığı 'kürtaj yasağı', neoliberal politikaların sonucu yoksulluk ve ve aile içi şiddet. Yasal zeminde bir çok hakka sahip İspanyol kadınlar, faşizme karşı Lucia Sanchez Saornil ve Dolores Ibarruri gibi öncü kadınların yürüttüğü eşitlik ve özgürlük mücadelesini sürdürüyor. İspanyol kadınların ağzından faşizme karşı tüm ezilenlerin sloganı olan 'no passaran' (geçit yok) bugün cinsiyetçi eril politikalara karşı kullanılıyor.